Главная » Реферат » Реферат дар бораи бахор

НАВРУЗ ВА РАСМУ ОЙИНХОИ ТАРКИБИ ОН. Реферат дар бораи бахор


Univer.tj. НАВРУЗ ВА РАСМУ ОЙИНХОИ ТАРКИБИ ОН

12 07 2017      admin       Пока нет комментариев

НаврузДар таърихи фарханги мардуми эронитабор хеч як анъана ва расму ойине чун чашни хучастапай ва фархуидаи Навруз азизу арчманд нест. Навруз пайвандгари насли имруз бо расму ойин, арзишхои эстетики, мехру садокат ва анъаноти ниёгон мебошад.Чашни Навруз аз кадимтарин ва густурдатарин идхои Мардумони эронитабор буда, умри дарози беш аз панчхазорсола дорад. Тавре ки аз номи он бармеояд, Навруз «рузи нав» маънй дошта, дар аввали соли нави хуршедй ба истикболи соли нав барпо мешавад. Навруз чашни фарорасии бахори нозанин, зиндашавии табиат, огози корхои кишоварзй ва богдорй, айёми баробаршавии шабу руз дар бахор мебошад. Аз нигохи хисоби ситорашиносй, Навруз рузест, ки офтоб ба бурчи барра (хамал) ворид мешавад ва дар хамон дакикаву сонияе, ки ворид шуд, соли нав фаро мерасад.Дар таърихи 18-уми феврали соли 2010 дар чаласаи 64-уми ассамблеяи генералии Созмони Милали Муттахид, тахти фасли 49, ки унвони “Фарханги чахон”-ро дорад, карорномаи “Рузи чахонии Навруз” ба тасвиб расид. Он бо пешниходи кишвархои Точикистон, Эрон, Афгонистон, Озарбойчон, Казокистон, Киргизистон, Туркия ва Туркманистон мавриди баррасй карор ёфтааст. Дар карорнома гуфта мешавад, кй хамасола дар тамоми чахон 21-уми март хамчун Рузи байналмилалии Навруз тачлил гардад.Навруз аз бузургтарин чашнхои мардумони эронитабор, аз чумла точикон ба шумор меравад, ки ба фарханги Кавму миллатхои дигари Осиёи Марказй низ бо хамин ном гузаштааст. Чашни Навруз нишебу фарозхои таърих, хаводиси сиёсию ичтимой ва маънавихои зиёдеро паси cap карда, то ба имруз омада расидааст.

Аз таърихи чашни Навруз. Рочеъ ба таърихи пайдоишу баргузории ин чашни куханбунёд дар сарчашмахои таърихию адабй ва бадей маълумотхои зиёд зикр гаштаанд, ки донишмандони точику эронй ва хоричй дар асоси онхо маколоту рисолахои арзишманд таълиф намудаанд. Маълумотхои мустаким ва пурахамиятро дар «Шохнома»-и Фирдавсй, «Наврузнома»-и Умари Хайём, «Осор-ул-бокия» ва «Ат-тафхим»-и Абурайхони Берунй, «Зайн-ул-ахбор»-и Абулсаиди Гардезй, «Ал-махосин вал аздод»-и Кисравй ва чанде дигар метавон пайдо кард, ки ба иттифок Чамшеди пешдодиро бунёдгузори чашни Навруз хондаанд.Х,аким Умари Хайём дар «Наврузнома» рочеъ ба бунёд! гузоштани чашни мазкур чунин навиштааст: «…аммо сабаби них,одани Навруз он будааст, ки чун бидонистанд, ки офтобро ду давр бувад, яке он ки хар сесаду шасту панч руз ва рубъе аз 1 шабонаруз ба аввали дакикаи Хамал боз ояд, ба хамон вакту руз, ки рафта буд, бад-ин дакика натвонад омадан, чи хар сол аз муддат хаме кам шавад. Ва чун Ч,амшед он рузро дарёфг, Навруз ном них,од ва чашн ойин овард ва пас аз он подшохон ва дигар мардумон бад-у иктидо карданд»

Абулсаид Абулхайи Гардезй дар китоби «Зайн-ул-ахбор» дар бораи Ч,амшед мегуяд: «Чамшеди Вангахон (Анвчахон) чун бар тахт биншаст бо девон харб кард ва дасти эшонро аз Мврдумон кутох, кард, эшонро зи ободихо барандохт ва андар дарёхову вайронихо шуданд ва эшонро корхои гароне фармуд, ки мардумон натавонистанд кардан. Ва осиёи сангин андар гардани девон афканд, ба руйи он нишаст ва уро андар хаво бибурд ва дуо кард то Худой азза ва чалл гармову сармо ва беморй ва марг аз мардумон баргирад. Худой азза ва чалл аз Пекусиратии вай дуои у мустачоб кард. Онро чашни Навруз бисохт ва девонро фармуд то конхо кананд ва чавохирхо берун оваранд, ба дарё фуру рафтанд ва гавхархо бароварданд ва ин мал ба мардумон биёмухтанд, чомахо ранг фармуд кардан» .Дар дарбори подшохони сосонй Навруз хеле бошукух, ва дабдаба тачлил мегащт. Намояндагони 23 кишвар (тобеъони Эрон ва кишвархое, ки бо Эрон робита доштанд) ба хузури шох мерасиданд ва аз тарафи кишвари худ хадяхо такдим мекарданд. Аз ин тухфахо бахши бузурге ба хазинаи кишвар ворид мешуд. Кисравй дар китоби «Ал-махосин вал аздод», дар бораи такдими хадоё ва навъи чунин навиштааст: «Аз Х,инд фил, шамшер, мушку васоили кишоварзй, аз Тибету Чин мушку анбар, абрешим ва ранг, аз савохили руди Синд товус ва тутй, аз дарбори Рум фаршу порчахои алвон, эхтиёчи саворкороии эронй, аз кишвархои хамчавор ва Миср асбхои зебо ва тезрав, — гусфанд, шутур, оху, хари вахшй ва зарофа ва сойири хадоёи — накдй». Такдим ва навъи ин хадоё дар накши Тахти Чамшед ба хубй нишон дода шудааст.Марселиюс — бозаргони румй, ки дар даврони сосониён ба Эрон сафар карда, худ шохиди нашни Навруз будааст, дар сафарномаи худ менависад: «Дар аввалин рузи чашни Навруз ; духтарону занони пойтахт бо либосхои абрешими обию сабз ва мардон бо чомахои навдухта дар сахни кох чамъ шуда ба пойкубй ва ракс мепардохтанд. Дар дохили толори салтанатии кохи Нигористони Кисрои Анушервон, ки шаш хазор метр ; масохат дорад, фарши заминай сафеди як китъаи музайян ба чавохироти хафтранг бар кафи толор густурда шудааст. Ин фарш манзараи бахору табиатро менамояд. Дарахтони ин фаршро бо зумурад ва шукуфаи дарахтон бо забарчад ва акики сафед ва сурате ёкути сурх, мучассамаи шутуре аз нукраи хом ва асбе аз тиллои ноб бо зин ва барги чавохир нишон бар зинати толори шоханшохй афзудааст.Дар интихои толор пардаи марвориддузе бо абрешими обй ва овезахои зарбафт овезон аст. Дар миёни толор бо мева ва ширинй ва ошомиданй аз шодбошгуяндагон дар Наврузи хосса ва омма борёфтагон пазирой мекарданд ва ромишгарон хозирони толор ва мардумеро, ки дар сахни бог чамъ шуда буданд, ба шодмонй ва сурур меоварданд…» .Тачлили чашни Навруз дар даврони хукуматдории Сомониён бо шукухи тоза идома ёфтааст, ки дар ин бора донишмандон дар сарчашмахои адабй ва таърихи ёдовар шудаанд.Шоирони забардасте чун Рудакию Фирдавсй, Дакикй оид ба чашни Навруз бо мехру мухаббат сухан гуфтаанд ва тасвири зебои бахорро ба калам додаанд.Дар тули садсолахо Навруз ва ойину маросимхои марбути он вобаста ба идеологияи давлатхои хукмрон борхо ба тагйиру дигаргунихо мувочех, шудааст ва мардуми точику халкхои дигари эронй дар хама давру замонхои душвору пур аз чангу офатхо аз тачлили ин чашни зебои ниёгони худ даст накашидаанд.Ойину суннатхои точикон дар айёми Навруз инхоянд, ки аксари онхо то ба имруз роичанд.Гулгардонй. Аз омадани Навруз пеш аз хама бачагон бо ичрои аньанаи гулгардонй ба дигарон хабар медиханд. Онхо як ду хафта кабл аз Навруз гурух шуда, ба куху пуштахо рафта гулхои бахорй: бойчечак, сиёхгуш ва гули зардакро чида ба деха меоранд ва хона ба хона гашта, ба мардум сурудхонон муждаи омадани Наврузро мерасонанд. Сохибхонахо гулхоро буй кашидаву ба чашм мемоланд ва ба бачахо кулчаю канду мавиз, дар баъзе чойхо гандуму нахуд медиханд. Яке аз сурудхое, ки дар им маросим месуруданд, ин аст.

Гул овардем ба мехмонй,Ту кадри гул намедонй?Агар донй, мусулмонй.Бахори нав муборак бод!

Гул овардем аз он поён,Хаварат мекунем, дехкон,Буте галла ба гулгардон,Бахори нав муборак бод!

Гули зардак сано мега,Саной кибриё мега,Ба хар пахлу дуо мега,Бахори нав муборак бод!

Гули сиёхгуш хафтрангай,Хуроки кавки дилтангай.Хамеша бар саруш чангай.Бахори пав муборак бод!

Дар замонхои пеш то солхои 1950-ум дар дехахои нохияи Х,исор як гурух бачахои 10-15 сола дар аввалхои фарорасии бахор ба дашту адир рафта гули сиёхгуш чида меоварданд. «Ана гули бахорй баромадаст», гуфта шоди мекарданд. Баъд гули сиёхгушро ба нуги як чуби дарози як метра баста хона ба хона мегаштанд. Аз кафои онхо як гурух кудакон хамрох буданд. Онхо гулро аз дархо ба хона дароз карда суруди гулгардониро мехонданд.

Гули сиёхгуш сувор омад,Гули зардак катор омад,Ба дехкон вакти кор омад,Бахори нав муборак бод!…

Сохибони хона гулро зиёрат мекарданд, сипас ба бачахо кандалоту гулингу мавиз медоданд, баъзехо гандуму нахуду лубиё медоданд. Бачахо ин чизхоро бурда дар дашт, яъне, берунтар аз деха гандумкуча пухта мехурданд.Дар нохияи Точикобод бачахо гули наврузиро чида хона ба хона гулгардонй мекарданд. Х,ар як сохибхоназан гулро гирифта зиёрат карда мсгуфт: «Бисмиллохи рахмони рахим, сабукихои ту аз они ман, вазнинихои ман аз они ту». Сипас ба кудакон канду ширинихо медод.Чуфтбаророн. То солхои 1950-ум дар нохияхои минтакаи Сугд, Хатлон, водии Хисор ва баъзе вилоятхои точикнишини Узбекистон дехконон то фарорасии чащни Навруз маросими чуфтбаророн барпо мекарданд. Рузи аввал дехконон дар хонае чамъ омада, дастчамъона оши палав пухта мехурданд ва аз Куръопи шариф сурахо тиловат мекарданд ва ба хакки Бобои Дехкон ва арвохи гузаштагон дуою фотиха мехонданд. Сипас онхо ба сари замии рафта ба шоххои барзаговхо равгани загир мемолиданд ва ба сару бадани говхо орд мепошиданд, ки рамзия хайру баракат ва фаровонии хосилро ифода мекард. Рузи аввалкаме шудгор мекарданду яке аз муйсафедони калонсоятарини деха ба тарики рамзй ва муборакии кор чанд мушт гандум мепошид. Он руз бармегаштанду кори асосй аз рузи дуюм огоз мешуд.

Фолгири. Ойини дигар, пешбинй кардан бо рохи сабзонидани 12 навъи галладона: гандуму чаву нахуду бокило, загир, наск, мош ва гайраро мебошад. Ин галладонахоро дар зарфхои гуногун дар шароити хона месабзониданд ва аз суръату кайфияти сабзиши онхо фол мегирифтанд, ки кадом навъи галладона дар ин сол нашъунамой хуб карда хосили фаровон хохад дод.Дар замони шоханшохии Сосониён 25 руз кабл аз чашни Навруз аз хишт 12 сутун сохта, даруни онхоро ба хок пур карданд, ин 12 сутун рамзи 12 мохи сол хисоб мешуд. Дар дохили ин сутунхо анвои галладонаро кошта аз равиши сабзидани онхо муваффакиятхои кишоварзии соли ояндаро пешгуи мекарданд.Хонабуророн. Мардум як хафта пеш аз фарорасии Навруз курпаву палосхоро аз хона берун бароварда, хонаро руфтаю тамиз мекунанд, курпахою пардахоро мешуянд ва хушбуй мезананд. Тамоми палосу курпаву лавозимоти манзилашонро офтоб дода метаккониданд. Девори хонахоро сафед намуда, тозаву озода месозанд. Дегу зарфхоро шуста тоза мекунанд. Зеро хонаву дари тоза рамзи соли наву икболи нав аст. Мардум бовар доранд, ки агар соли навро дар хонаи тозаву ороста пешвоз бигирй, хамон солро бо хушу хурсандй мегузаронй.Чахоршанбесури. Маросими Чахоршанбеи охирон, ки онро Чоршанбе сурук низ меноманд, дар чоршанбеи охирони сол (мувофики такдими эронй-хуршедй) гузаронида мешавад. Дар чоррахае алав афрухта хурду калон аз болоящ мечахиданд ва ба оташ мурочиат карда мегуфтанд: ранчурию ранги зарди ман аз они ту, сурхию хуррамии ту аз они ман. Бо ичрои ин амал онхо бовар доштанд, ки дар соли нави оянда онхо тандуруст хоханд буд. Мувофики бовари дигаре, агар аз болои оташ чахида гузарй, гуноххоят мерезанд.Дар нохияй Х,исор то нимахои садаи гузашта дар рузи чоршанбеи охирони мохи сафар занхо чамъ шуда дар куча ё богхо се гулхани начандон калон меафрухтанд. Маротибаи аввал аз болои онхо бонавбат чахида мегузаштанду аз он тараф боз чахида бармегаштанд. Маротибаи саввум чахида мерафтанду сипас ба кафояшон нигох накарда меомаданд ва ягон зарфи кухна, лабшикаста, чаговарда, ё сирпаридаро ба санге зада мешикастанду ба хона бармегаштанд.Дар асри гузашта хамин гуна маросим дар Истаравшану Хучанд ва Самарканду Бухоро ва дигар шахрх,ои точикон мушохида шудааст.Маросимн обрезон. Аз даврахои хеле кадим дар байни мардумони ориёй ойине маъмул буд, ки пеш аз фарорасии соли нав — Навруз мардум шустушуй намуда, худро поку озода мекарданд.Тибки навиштахои фолклоршиноси маъруфи точик Рузи Ахмад, сардори оила субх пеш аз баромадани офтоб ба даст куза, ё ягон зарфи обро гирифта, ба лаби чашма ё руди об мерафт. Баъди шустушуй зарфро пури об карда, сипас аз болой об се маротиба чахида: «хар чй дарду бало дорам, об бибар», — мегуфт. Оби тозаро оварда ба остонаи дарвозаву дари хонаи худ мерехтанд ва баъзе амалхои рамзомезро ичро мекарданд.Мардумони Самарканди бостонй дар арафаи соли нав ба руди Обирахмат рафта, занхо дар рузхои муайян дар чои аз назар пинхони руд ва мардхо дар чойхои дигари сайргох ин суннати ачдодиро ба чо меоварданд.Дар дехахои Рушони Бадахшон пеш аз тоза кардани хона ва пухтани хурокихои идона сохибхоназан ё мард сахарии барвакт ба чашма барои об меравад. Х,амон касе, ки барои оббиёрй меравад, бояд аз хона то сари чашма ё даре ва аз он чо то хона ба касе сухан нагуяд. У хангоми обгирй ба даруни сатил чанд то сангча меандозад, ки ин саягчахо рамзи бобаракат шуданро ифода мекунанд. Обро ба хона оварда як кисмашро ба хамир меандозанд ва як кисми дигарашро барои пухтани боч — навъ хуроке, ки аз каллаву почаи гусфанд ва рудахои он бо гандум нимкуфта ва бокило пухта мешавад, истифода мебаранд ва аз бозмондааш хамаи ахли хонавода кам-кам менушанд, ки он шугуни нек хисоб мешавад.Ойинхои мазкур ба он далолат мекунанд, ки об дар контексти чашни Наврузи мардуми точику эронй аз даврони бостон ба гайр аз корбурди маишй, инчунин мазмунхои асотириву рамзй доштааст. Обро мардум дар катори оташу бод ва хок хамчун як унсури мукаддаси табиат, дорои неруи поккунандаи айбу гуноххо, нопокихо ва зиштхо медонистанд. Об рамзи хаёти поку беолоиш ва оромиву сулху субот низ мебошад.Суманакпазй. Суманак навъе аз хуриши наврузи аст, ки аз сабзаи гандум пухта мешавад. Худи сабза рамзи эхёи табиат ва зебогию осоиштагии хаёт ба шумор меравад.Тарзи тахияи сабза ва пухтани суманак дар байни мардуми точик чунин буд. Гандумро 3 руз дар оби чуй ё оби борон тар карда мемонданд. Баъде ки гандум неш мебаровард, ба кавли мардум руда мешуд, онро гирифта дар табаке хамвор мегузоштанд ва руяшро бо докаи тоза мепушонданд. Рузе, ки борон меборид ба берун мебароварданд ва пас аз борон оби зиёдатиашро полонида, боз бурда ба хонае, касе бегона ба он чо надарояд, мегузоштанд. Вакте ки гандум сабз шуд, бояд хеч кас онро набинад, зеро ки «пай» меафтад. Ё худ дар вакти пухтан кушиш мекарданд, ки ягон каси нопок ба болои дег наояд, зеро пай мегалтид ва суманак дар дег парак-парак садо мебаровард ва аз дег заррахои суманак берун мепарид, ки рафта рафта махсули дег кам мешуд. Одамон дар ин гуна холат мегуфтанд, ки суманак дар дег намеистад, пай галтидааст, чашми кадом нопок расидааст.Акидаи дигаре хам буд, ки хар касе аз дустон ё хамсоягон агар дар вакти пухтан ба назди суманакпазон ояд, бояд то пухтани суманак, яъне то ба сахар хамрохи онхо бошад. Омадану рафтан ичозат набуд.Одамони азодор набояд гандум сабзонанд. Тибки бовархо, агар шахси азодор ё мотамдор гандум сабзонад, решахои сабза мисли хун сурх мешудааст, ки онро «сабза вайрон шуд», гуфта, мепартофтаанд.Рузи муайяни суманакпазй 3-4 нафар занхои хамсоя бо машварат дар хонаи яке аз хамсоягон чамъ мешуданд. Маьмулан онхо бегохй чамъ мешуданд ва суфраеро боз карда, сабзахоро мегузоштанд, онхоро зиёрат мекарданд, сипас ояте аз Куръони карим тиловат карда, дар хакки Пири Пухта[гар] дуо мехонданд ва сабзахоро мебуриданд. Дар бегохирузй сабзахои порашударо ба дег меандохтанд, то чашми касе бегона набинад, то ки пай наафтад.Баъд занхо ба таги дег оташ меафрухтанд, бонавбат дегро бо кафча ё кафгир мекофтанд. Дар дег хафт адад сангча меандохтанд, ки рамзи бобаракат шуданро ифода мекард. Онхо дар назди алав нишаста, барои хобашон набурдан афсонагуйй, чистонёбй ва сурудхонй мекарданд.Субх, вакте ки суманак тайёр мешуд, мардумро даъват, мекарданд, раксу бозй мекарданд, духтарон хойпарй ва бачахо гуштингирй менамуданд.Занхову духтарон хам сурудхонй, раксу бозихо ва хазлу хандахо мекарданд. Зеро боваре хаст, ки соли навро агар бо хандаю хурсандию шодмонй пешвоз гирй, хамон сол пурра ба хуррамию шодй зиндагй хохй кард.Бинобар иттилооти наврузшинос Р. Ахмад, дар дехаи Каратог ва дигар махалхои водии Х,исор тарзи пухтани суманак чунин ичро мешуд. Гандум хамин ки бо оби борон дар муддати 5-6 руз сабзида, барои ширагирй омода шуд, пиразане сабзаро бо корд бурида, аввал «Бисмилохи рахмони рахим» гуён онро ба хован меандозад. Сипас хонумхои чавонтари кавй онро куфта, об зада, шираашро мегиранд. Баъдан кадбону дегро шинонда, ба он об рехта, се бор «Бисмилохи рахмони рахим» гуён равган меандозад. Дар баъзе дехахо пеш аз шираро ба дег андохтан бо нияти шод гардонидани «арвохи пирхо» чалпак! мепухтанд ва нукча мегузоштанд. Нукчаро дар атрофи дег дар замин насб карда, фурузон мекарданд. Инчунин пиру пайгамбархоро ёдоварй намуда, аз онон кушоиши кор ва мадад металабиданд. Сипас шираи сабзаи гандумро бо орд махлут намуда, ба дег меандохтанд ва дегро бо кафлес мекофтанд. Бонувони дигар низ бо навбат дегро мекофтанд. Хангоми кофтани дег таронаи «Суманак дар дег, мо кафча занем»-ро месуруданд.Дар аксари махалхо, дар аглаб маврид хангоми суманакпазй мардонро ба назди дег рох намедоданд, ки суманак «вайрон» мешавад. Ба деги суманак хафт дона чормагз ва баъзан хафт сангча меандохтанд, ки он ракам хафт фариштаи хафт табакаи осмонро ифода мекард. Шаби суманакпазй занхо намехобиданд. Таомхои гуногун пухта вакти худро хуш мегузарониданд. Аз аввали шаб то субх даф зада, раксу бозй ва таронасарой мекарданд. Рисолаи суманакро кадбону мехонд, дигарон бо кироати рисола бо таваччухи зиёд гуш медоданд. Хонуме аз иштирокгарони маросими «Суманакпазй» бихобад, занхои шух ба рую абрувони у сиёхии дегро молида, уро мазок мекарданд ва билохир бедораш менамуданд.Пеш аз дамидани субх оташи дегро хомуш карда, болояшро бо латтаи тоза ё сарпуш мепушониданд. Субхи содик хамин ки хонумхо чамъ омаданд, кадбону «Бисмилохи рахмони рахим, дасти ман не, дасти азизон» — гуён сарпуши дегро мебардошт, аввал як табак барои ахли масчид мекашид ва бокимондаи суманакро ба ахли маросим ва хамсоягону кухансолони табаррук таксим мекард.Суруди маъруфи занхои суманакпаз, ки хангоми пухтани ии гизои рамзии Навруз бо доиранавозй ба тарики умумй хонда мешавад, дар ин чо зикр мекунем.

Суманак дар чуш мо кафча занем,Дигарон дар хоб, мо дафча занем.

Суманак буи бахор аст,Суманак овчу барор аст,Мелаи шабзиндадор аст,Иди Наврузй муборак!

Суманак дар чуш мо кафча занем,Дигарон дар хоб, мо дафча занем.

Суманак ширинии ёр аст,Суманак ачаб нигор аст,Суманак зеби бахор аст,Иди Наврузй муборак!

Суманак дар чуш мо кафча занем,Дигарон дар хоб, мо дафча занем.

Хурокхои наврузй. Хурокхои анъанавии наврузй аслан гизохоянд, ки аз галладона пухта мешаванд. Дар нохияи Хисор аз гандуми куфта, нахуд, лубиё ва баъзе гиёххои хуштаъм ба монанди райхон, пудина, шулха, чаъфарй, пиёз ва гайра гандумкуча мепазанд, ки оиро дар дигар минтакахо далда (Кулоб), кашк, боч (Бадахшон), куча (дар Панчакент) оши куча (Шахринав) ва гайра меноманд. Хурокхои гандумй рамзи фаровонии соли пав ва гизои солимро ифода мекунад.Аз нушокихо бештар зардолуи хушк ё гулингро дар оби чушида тар карда, нушобаи гулингоб тахия мекарданд ва нушидани онро дар субхи Навруз савоб медонистанд.Дар даврони кадим хурокхои наврузй, асосан, аз махсулоти сафед — хурокхои аз ширу бирйнч тахия шуда, гушти парранда ва МОШ иборат буданд.Сайри наврузй. Дар айёми Навруз мардумон чашни бахорро дар богу чаманхо, лаби чашмаву рудхонахо, ки бо номхои : «идгох,» ва ё «сайргох» маъруф будаид, тачлил мекарданд. Ин гуна идгоххо дар Самарканд мавзеи Оби Рахмат, дар Бухоро — Чашмаи Аюб, дар Кулоб — Тамошотеппа, дар Хисору Хучанд ва Истаравшану навохии дигар лаби рудхонахо ва атрофи чашмахои маъруфу чойхои хушобухаво интихоб шуда буданд.Дар нохияи Ашт дар айёми Навруз занхо дар яке аз богхо чамъ омада суманак ва бо галладона дигар хурокхои миллй мепазанд. Чавонон бо рубобу дафнавозй ба раксу бозй машгул мешаванд. Баъзе аз духтарон ба гуш кардани мусикй ва тамошои ракси чавонон меоянду бархе дигар дар дарахтон аргамчин баста, аргунчаксаворй мекунанд. Аз фурсат истифода бурда бисёр чавонон ба худ арус мекобанд. Духтарон низ бо нозу карашма дили чавононро об мекунанд. Дар ии руз бисёр чавонону духтарон ба якдигар дил мебанданд ва хамсархои ояндаи худро интихоб мекунанд. Калонсолон аз рафтори чавонон огох, буда, монеъ намешаванд ва баръакс хамин гуна шароит фарохам месозанд.Оштикунонй. Ойини дигаре, ки аз замонхои хеле кадим анъана шуда омадааст, оштикунонии кахрихо мебошад. Дар огози соли нав набояд касе бо касе кахрию ногап бошад. Маъмулан одамони калонсол дар байн даромада, шахсони ба хам кахриро оштй мекунонданд. Ин ойин холо хам дар байни мардуми Ягноб роич acт.Бозихои варзиши. Як бахши чашни Наврузро бозихои суннатии варзишй ташкил медиханд. Дар айёми Навруз мусобикоти пахлавонон дар намудхои гуштингирй, аспдавонй, пойгах (давидан), бандкашй, чавгонбозй (дар Ягноб, Бадахшон), аммо аз хама мусобикаи маъмултарини наврузй ин гуштингирй аст, ки хеле пахн шудааст. Дар хамаи дехаю шахрак ва шахрхои калон мусобикоти наврузии гуштингирй барпо мегардад. Кабл аз хама ду муйсафед рамзан ба майдон меоянд ва бо раксу гирди майдон чархзанй мусобикаро огоз ва чашни некфол мегардонанд. Ба голибон тухфахое ба мисли чома, колину палос, телевизору видеомагнитофон, мошини сабукрав, гусфанду барзагову асп аз тарафи созмондихандагон — хукуматхои махаллй такдим карда мешавадДар гузашта дар Каротегину Дарвоз дар маъракаи гуштингири пахлавони довталаб ба майдон омада мешишт ва дар табаке назди у хурок мегузоштанд, ки онро «табаки пахлавони» меномиданд. Хар нафаре ки бо ин пахлавой зурозмои кардан мехост, меомаду дар пахлуи у нишаста аз табаки пахлавонй хамрохи у таом мехурд. Сипас ба хардуяшон дуо дода, ба майдон даъват мекарданд.Дар Кулоб 15-20 руз пеш аз Навруз, ба ибораи мардум сайди соли нав, пахлавонон аз дехахои дурдаст ва навохии атроф омада, дар хонахои дустонашон истикомат карда, ба машку тамрин мепардохтанд. Дар ин айём ба зиёрати мазорхои бузургворон рафта оёту фотиха мехонданд. Аз пирони бо тадбир ва рухониёни сохибмартаба дуо мегирифтанд.Ба гайр аз гуштин, дар дехахо мусобикаву бозихои тухмчанг, хурусчанг, кабкчанг, чиликандозй, дастхобонй ва монанди инхо барпо мешавад. Хар касе, ки чонвараш ё тухми мургаш пируз шуд, моли маглуби харифро мегирад.Бузкашй як навъи варзишии маъмул буда, дар айёми Навруз бо тантана барпо мешавад. Ин мусобикаи халкй дар байни халкхои гуногуни Осиёи Марказй вассъ пахн гаштаасг. Дар баробари бузкашй бо асп навъи дигари мусобика — харкашй ё Нарбузкашй низ дар байни мардуми Каротегину Дарвоз, Кулоб, Тавилдара ва гайра маъмул буд, ки бештар чавонон ба он майл доштанд. Онхо ба чои буз пусти онро ё умуман ягон пусти хайвонро дар бозй истифода мебурданд.Дар баъзе минтакахо мусобикаи пиёдакашй низ гузаронида мешуд. Чавонмардони пуркувват ба ду даста таксим шуда талош мекарданд, ки порам матои 2-3 метраро ба даст оваранд.Навъхои дигари бозихои варзишии наврузи инхо буданд: сараспа — тирандозон аз болои аспи давон ягон нишони дар харакатбударо (буз ё мургро аз пояш баста cap медоданд) тирандози мекарданд.Наизаандозй — дар водииии Хуф аз болои аспи давон тухми дар замин бударо бо найза зада мебардоштанд. Инчунин аргамчинкашй, тирандозй, лаклакбозй, бандпарй чахидан aз болои аргамчин ва чанде дигар дар айёми фарорасии Навруз ичро мешуданд.Таронахои наврузй. Дар байни мардуми точик рубоиву сурудхои зиёди наврузй вучуд доранд, ки асосан дар айёми Навруз суруда мешаванд. Яке аз гояхои асосии рубоиву таронахои наврузй ин мукобилгузории фаслхои зимистону бахор мебошад. Мардум бо рафтани зимистон ва омадани бахор ва иди Навруз шодию хуррамй мекунанд, аз ин хотир чашни Навруз дар таронахои мардуми бо огози бахор ва як навъ озодй айният дорад. Ин чо аз рубоихои мардумй якчанд намуна меорем.

Навруз расиду шоду хуррам гаштем.Аз рафтани дай чумла бегам гаштем.Дидему шунидем сад мехнату гам,Охир ба гули бахор хамдам гаштем.

Дар рубоии дигар гуянда дар гурбату мехнат афтодааст ва бо хасрату ормонхо ёди ёру диёр кардааст.

Рузи Навруз асту булбул дар чаман,Аз фироки баргу гул гуяд сухан.Хар сахар мо ёди ёрон мекунем,Синамон сад чок аст бахри Ватан.

Дар рубоии дигар гуянда аз ин ки дар замонхои пеш шогирдон ба устодон дар иди Навруз хадяхо медодаанд, ёдрас шуда, кадрдонй кардан ва гирифтани дуою хидояти устодро яке аз сабабхои маъруфшавй медонад.

Оби рахмат омаду Навруз шуд,Бог сабзу лола дилафруз шуд.Хар кй аз чон хидмати устоз кард,Ёфт илму дар чахон фируз шуд.

Чойи дигар, гуянда афсусу дарег мехурад, ки инсонхои фавтида ба мисли гулу гиёхои дар бахор дубора намесабзанд, зинда намешаванд.

Иди Навруз омиду гул бо чамоли нозанин,Сабзаю гулхои олам сар барорад аз замин.Хар гиёхе хушк бошад, сабз гардад дар бахор,Хайфи тухмй одамй, харгиз наруяд аз замин.

Дар як катор рубоихо зебогихои фасли бахору Наврузй хучастафол тавсифу тасвир гашта, шодию нишоти гуяндагон ва умуман кулли мардум баён шудаанд.

Фасли Навруз омаду сахро хама шуд лолазор,Шодмонй дар дили пиру чавон шуд баркарор.То шавад рохат муяссар мардуми бечораро,Бо каланду чуфт дехкон мешаванд машгули кор.

Фасли Навруз аст, айёми бахор,Гул шукуфту гашт олам лолазор.Дашту сахро сабзу хуррам гаштааст,Аз насими соф, хавои бегубор.

Иди Навррз асту фасли навбахор,Халка дар гуш карда, наргцс косадор.Сумбулу савсан баромад аз замин,Чехра бикшод хамчу ёри махчабин.

Фасли Навруз омаду олам ,хама гулзор шуд,Арсаи офокро гулхо ба чойи хор шуд.Куху сахро гашт рангин, тозару шуд навбахор,Булбули шуридаро вакти фигони зор шуд.

Навруз шуду гул ба чаман чилвагар омад,Аз мугчаи хар шох нидои самар омад.Навррз шуду чумла чахон гашт муаттар,Аз буи гулу сабзаву райхону санавбар.

Наврузро инчунин дар адабиёти китобй кариб хамаи шоирони форсу точик, cap карда аз устод Рудакй то ба шоирони муосири точик васфу тасвир кардаанд. Х,оло дар Точикистон такрибан шоире нест, ки дар мавриди ин чашни зебои ниёгон шеъре нагуфта бошад.Х,амин тарик, Навруз аз маъруфтарин ва махбубтарин чашнх,ои мардуми точик ва дигар халкхои эронитабор ба шумор меравад. Навруз — чойи вохурй ва муносибати мардум, чое, ки хам зану мард ва хам пиру чавон гирд меоянд, шодию хурсандй мекунанд, лаззати эстетики мебаранд, ёдоварй аз гузаштагон менамоянд ва пайванди худро бо табиат баён мекунанд.

univer.tj

Univer.tj. ЧОЙГОХИ РАМЗХО ДАР НАВРУЗИ ТОЧИКОН

12 07 2017      admin       Пока нет комментариев

Хафтсин Орзуву омоли мардум на танхо шифохатан бо хондани суруду таронахо ва рубоихо, балки тавассути ичрои амалхои суннатй, расму ойинхо ва инчунин дар сурати ашё, чонварон, меваю гизохо, рангхо, аносири табиат ва амсоли инхо дар шакли рамз ё самбулхо низ баён мегарданд. Хар як чашну маросими точикон моломоли рамзу маънихои нухуфта. розхои таърихию асотирии бостонй ва мазмунх,ои печидаи хаётй мебошанд.

Рамз як навъ баёни ичтимой мсбошад, ки дар шаклх,ои лафзй, хаттй, тасвирй, ичрой ва моддй унсурхои асотирию мазхабй, адабй ва ичтимоию фархангиро дар бар гирифта, аз як фард ба фарди дигар ва аз як насл ба насли баъдй интикол ёфтаанд.

Рамзхои ин ё он чашнхоро аз лихози шакл ва навъу намудхо метавон ба гуруххо табакабандй кард ва ба таври чудогона баррасй кард. Дар ин макола мо мехохем, чанде аз рамзхои марбут ба чашни Наврузро шарх дихем ва мавкеи онхоро дар контексти таърихии ин чашни бошукухи ниёгон нишон дихем.

 

Сафедй — рамзи покй ва бегунохй

 

Аз маълумоти гирдовардаи мардумшиносону муаррихон ва пажухишхои мухаккикони фолклор бармеояд, ки дар чашни Навруз ва ойинхову суннатхои марбути он ранги сафед ахамияти бештар доштааст. Мардуми точик дар гузашта ранги сафедро хамчун рамзи покиву беолоишй. сулху осоиштагй, осмони соф ва кушоиши кор шумурда, дар интихоби гизову ашё ва либосу ороиши хона ба он афзалият медоданд. Ниёгони точикон кушиш менамуданд, ки хар чи бештар ин ранг дар айёми Навруз ба назархо раеад. Масалан, хангоми тахвили сол либосхои сафед ба бар мекарданд. Дар руйи суфрай наврузй шакар, шир, мост ва хурокхои аз ширу биринч тахияшуда мегузоштанд. Аз гушти чонварон, асосан, мург ва мохиро руи дастархон мениходанд, ки сафедранг хастанд. Дар ин суфрай идона инчунин себу сир ва санчид хам чойгир мешуданд, ки дарунашон сафед мебошад.

Расми сафедгузинй ва рамзофарй дар замонхои хеле кадим низ маъмул будааст. Бино ба маълумоти Мусо ибни Исо Ал-Кисравй, шох,они сосонй пагохии рузи Навруз бози сафедеро парвоз медоданд ва субхи Наврузро бо ошомидани шири навдушида ва ё хурдани порае панири тоза огоз мекарданд. Ва дар ин рузи Навруз ба шох дар обгинаи нукрагин об мебурданд.

Мо дар бисёр тасвйрхои мардумшиносй ва фолклории пажухишгароне, ки рочеъ ба Навруз ва расму одатхои марбути он

китобу маколахо таълиф кардаанд, шохиди он мешавем, ки то ба имруз ранги сафед яке аз мухимтарин рангхои рамзноки ин чашн мебошад.

Дар минтакаи Дарвози Точикистон дар айёми Навруз аслан гизохои ширй, ба мйслй шйрбиринч, ширчуш, ширравган, ширбат омода мекарданд. Мардум ин хурокхоро дар хона тахия карда, сипас ба табаку зарфхо бардошга ба идгох мебурданд ва бо хам тановул мекарданд.

Точикони нохияи Сухи вилояти Фаргонаи Узбекистон дар суфраи идона суманакро дар зарфи сафедранг мегузоранд, хатто хонаи хамсоя ва хешу акрабо низ дар зарфи сафед мебаранд. Кадбону ба сари шахсй суманак оварда румоли сафед баста, ба зарфаш одатан дар иваз — орд, канд ё тухми мург менихад».

Дар Бадахшони Точикистон дар рузи Навруз агар мардум ба хонаи якдигар оянд, дар вактй ба хона даромадан шахси воридшавада дар даст шохчаи тару тозаи бедро дошта мегуяд: “Шогуни бахор муборак!». Ва мизбон дар чавоб: “Бо руи щумо муборакГ гуфта, камтар ордро гирифта, китфи рости шахси омада ва шохчаи бедаш мепошад. Ин орд рамзи хаёти осоишта буда, фоли нек ба шумор меравад.

Хамин тарик, ранги сафед ба хайси намоди покию беолоишй ва бегунохй дар айёми чашни Навруз мавкеи барчастае дорад. Мардумони эронитабор соли навро бо тани поку либосхои тоза ва гизою ашёи рамзии сафед пазирой мекарданд. Аз нигохи дигар, чун фалсафаи эрониёни кадим аз муборизаи ду кувваи мутазод, ду кутби ахлоковар, яъне тазоди шабу руз, некию бадй, гармою сармо ва рамзан сафеду сиёх иборат буд, таъсири ин консепсия ба намунахои фархангй ба таври назаррас бозтоб шудааст.

 

Ифодахои рамзи тандурустй ва шодкомй

 

Орзуи саломатию шодкомй, ширину бофарогат гузаштани сол, кушоиши кор ва заволнопазирй дар якчанд амалхои суннатии наврузй тачассум ёфтаанд. Мардуми точик кабл аз фарорасии соли нав ва лахзахои аввали он баъзе расму одатхоро ичро мекарданд, ки ба тандурустйю амният ва хушвактии онхо дар тули сол мутааллик буданд.

То ба миёнахои асри гузашта мардумони Х,исору. Каратог, Истаравшану Хучанд ва Самарканду Бухоро ва дигар чойх,о пеш аз Навруз косаю табак, куза ва дигар зарфхои лабшикаста», чаговарда. ё сирпаридаро шикаста мепартофтанд, ки он як одати кадимии зардуштиён буд. Ин ойин чунин маънй дошт, ки хамаи чизхои шикаста бо соли кухна бебозгашт бираванд ва мардум дар соли нав орзуи тандурустиву зиндагии бешикастро таманно мекарданд.

Инчунин бо максади тавдурустй дар чоршанбеи охири сол маросими чоршанбеи охирон гузаронида мешуд. Дар чорраха, ё куча ва ё богхо се гулхани начандон калон афрухта хурду калон аз болояш мечахиданд на ба оташ мурочиат карда мегуфтанд: ранчурию ранги зарди ман аз они ту, сурхию хуррамии ту аз они ман. Бо ичрои ин амал онхо бовар доштанд, ки дар соли нави оянда онхо тандуруст хоханд буд. Мувофики бовари дигар, хар нафаре, ки аз болои оташ чах,ида гузарад, гунохлояш мерехтааст.

Инчунин дар шахру дехоти Мовароунахр дар арафаи Навруз ба хадмдигар гул такдим мекарданд, гулоб мепошиданд ва ширинй мечашониданд, ки чумлагй бо орзуи саломатию хушрузй ва шодмонихо амалй мегаштанд. Бо ичрои ин амалхо мардум кабл аз фарорасии соли нав на танхо хонаву дар ва ашёву анчоми хонаро тоза мекарданд, балки тавассути обпошй ва аз оташ чахидаи рухан худро тозаву озода менамуданд.

Дар Бухорои шариф муллохо дар як хафта кабл аз вуруди Навруз дар когазхо бо заъфарон «Хафтсалом» навишта ба мардум медоданд. «Хафтсалом» аз оёти куръоние иборат буд, ки дар он саломхо бар Нух, Мусо, Илёси набй ва дигар паёмбарон зикр шуда буданд. «Хафтсалом»-ро рузи Навруз дар гулунгоб ё оби тоза тap карда, оби онро ахли оила менушиданд. Тибки акоиди мардум, ин махлул хусусияти шифой доншта, касро аз нохушй ва беморихо начот медодааст.

Х,амин тарик, мардуми точик соли навро бо хонаву дари тамизу ботартиб, либосхои тоза ва руху андешаи пок пазирой мекарданд.

 

Рамзи баракат ва фаровони

 

Чун Навруз пешонаи фасли бахор аст, мардуми кухистон асосан дар айёми Навруз шуруь ба корхои кишоварзй ва зироаткорй мекарданд. Дар аксари навохии Точикистон ва шахру вилоёти точикнишини Узбекистан то ба дахсолахои наздик дар айёми Навруз маросими чуфтбаророн барпо мешуд. Дар рузи чуфгбаророн дехконон аввал дар хонае чамъ омада, зиёфате ороста бо хам медиданд сипас аз Курьони шариф сурахо кироат мекарданд ва ба хакки Бобои Дехкон ва арвохи гузаштагон дуою фотиха мехонданд. Баъдан онхо барзагову олоти чуфтрониро ба сахро, ба мавзеи киштукор мебароварданд, ба шоххои барзаговхо равгани загир мемолиданд ва ба сару бадани говхо орд мепошиданд, ки разми баракату фаровонии хосилро ифода мекард.

Рамзи баракту фаровонй дар шаклхои мухталиф дар фарханги мардуми точик мунъакис гаштааст. Тавре ки пажухишгар Нисор Шакармамадов дар китоби «Наврузи Бадахшон» овардааст, «сохибхоназан _ё марди кадхудо субхгохон ба чашма барои об меравад. У бояд аз хона то сари чашма ё руд ва аз он чо то хона ба касе сухан нагуяд. У хангоми обгирй аз чашма чандто сангчаро гирифта ба даруни сатил меандозад, ки ин сангчахо рамзи бобаракат шуданро ифода мекунанд. Чун ба хона расид сангчахоро хамрохи як даста сабзае, ки аз атрофи чашма чидааст аз равзанаи бом ба даруни хона (пойгах) меандозад. Сангрезахо ва сабзаро пас аз се руз аз пойгахи хона чида, онхоро дар зери дарахти калону сершох мегузорад. Ин расми кадим орзуи мардумро аз ояндаи неку фархунда ва бофайзу баркатшавии корхо бозгуй мекунад».

Чунин сангчахоро, ки микдорашон хафт адад аст, занхои точик хангоми пухтани гизои наврузй — суманак ба дег меандозанд, ки рамзи фаровонй ва файзу баракат ба шумор меравад. Дар бисёр чойхо ба деги суманак ба чои сангчахо 7 дона чормагз меандохгаанд.

Хурокхои анъанавии наврузии точикон аслан гизохоянд, ки аз анвои галладона пухта мешаванд. Чунончи, дар иохияи Х,исор аз гандуми куфта, нахуд, лубиё ва баъзе гиёххои хуштаъм ба монанди райхон, пудина, шулха, чаъфарй, пиёз ва гайра гандумкуча мепазанд, ки онро дар дигар минтакахо далда (Кулоб), кашк (Ягноб), бон (Бадахшон) ва гуча (дар Панчакент) гайра меноманд. Хуроки мазкур, ки аз хубубиёт ва гиёххо тахия мегардад, рамзи фаровонии хосили кишоварзи соли нав ва инчунин гизои солимро ифода мекунад.

Рузи Навруз дар бисёр манотики точикнишин дегхоро пур карда, оши палав ва гандумкуча мепухтанд ва бо ин амал онхо орзу мекарданд, ки тамоми сол серию пурй ва пурфайзу баракат бошад.

 

Рамзи эхёи табиат ва сарсабзию хуррамм

 

Мувофики ривоятхо ва асотири халкхои гуногун, Худованд офариниши чахонро дар огози бахор, яъне дар айёми Навруз шуруъ кардааст. Офаридгор оламро бар пояи аклу мантик дар фасли нахустини табиат халк намудааст, на дар ягон анбухи тираву тор, на дар сармову туфони зимистон, на дар тобистони сузон ва на дар тирамохи пур аз хазону гиёхони пажмурда. Балки бегумон бо рушноии фаровон, бо фуруги хаётбахши хуршед, бо сабзаву гулхои тарабафзои бахорй ба чунбишхо ва руишхо огоз бахшидааст.

Дар расму ойин ва бовархои мардуми точик фарорасии бахор, зиндашавии табиат ва огози кишту кори дехкон дар шаклхои гуногун тачассум ёфтаанд.

Аз омадани Навруз пеш аз хама бачагон бо ичрои маросими шодии гулгардонй ба дигарон хабар медиханд. Онхо як-ду хафта кабл аз Навруз гурух шуда, ба куху пуштахо рафта гулхои бахорй: сиёхгуш ва гули зардакро чида ба деха меоранд ва хона ба хона гашта ба мардум сурудхонон муждаи омадани Наврузро мерасонанд. Сохибхонахо гулхоро буй кашидаву ба чашм мемоланд ва ба бачахо кулчаю канду мавиз, дар баъзе чойхо гандуму нахуд медиханд.

Сабзаи чав ва ё гандум, ки зинатбахши суфрай «хафт син» ва масолехи асосии суманак аст, дар асл рамзи эхёи табиат ва зебогию осоиштагии хаёт мебошад. Дар рустохои водии Ягноб субхи Навруз сабзаи суманакро хафт духтар дар табакхо гирифта болои cap мегузоранд ва ба махалли пазандагон мебаранд ваа то ба пухта расидани суманак ва дигар гизохои идона ба пазандагон кумак мерасонанд.

Ба гайр аз сабза шохчахои дарахтони гуногун низ аз зиндашавии табиат дарак медиханд. Чунончи, дар Бадахшони Точикистон дар рузи Навруз мардум хангоми ба хонаи якдигар мераванд, шохчаи тару тозаи бедро ба даст мегиранд.

Дар водии Вахони нохияи Ишкошим дар айёми Навруз аз пусти тозаи бед занчиракхо месозанд, ки номи онро калаколок меноманд ва дар вассаву болорхо ва шифти хона меовезанд. Онхо дар шифти хона то иди ояндаи шудгори бахорй мемонанд.

Расми дигари марбути шохаи тари бед дар байни духтарони навохии мухталифи Точикистон ва манотики точикнишини Узбакистон маъмул аст, ки махз дар шабу рузи фарорасии Навруз ичро мешавад. Вакте ки занону духтарон ва махсусан, наварусон ба идгох мерафтанд, аз пусти навдаи бед ба шакли силсила кокул месохтанд ва хамчун ороиш ба муяшон хамрох мекарданд. Дарозии хар як силсила 30-40 см буд.

Хамчунин дар Самарканду Бухоро, Фаргона, Хучанду Истаравшан, Исфара, водии Х,исор ва дигар чойхо аз навдаи беду пусти он чамбаракхои салламонанд месохтанд ва онхоро бо гулхои бахорй зебу зинат медоданд.

Дар водии Сухи Узбекистон духтарон кокулхоро аз пусти навдаи мачнунбед тайёр мекарданд ва бо иловаи чамбараке ба cap мегузоштанд. Шумораи кокулхо бисёр мешуд, аз хама зиёдаш то чил адад мерасид.

Хамин тарик, рамзи эхёи табиат ва сарсабзию хуррамй низ дар фарханги мардуми точик мавкеи мухим дошта, дар шаклу намудхои гуногун зохир мегардад.

Дар айёми чашни Навруз расму ойинхои мармузу пурасрор хеле зиёданд, ки йн чашнро боз хам зебову шукухманд мегардонанд. Тахкик ва ошкор кардани ин рамзу розхо моро ба суйи тафаххуми вокеият ва мохияти аслии Навруз бурда, ба масъалахои муносибати инсону табиат ва манбахои зебопарастии мардум дар фарханги мардумони эронитабор равшанй меандозад.

 

 

 

 

 

univer.tj

Univer.tj. Навруз

12 07 2017      admin       Пока нет комментариев

 

навруз

Навруз — яке аз кадимтарин идхои точикон ба шумор меравад. Тавре, ки дар китобхои таърихи омадааст. Аввалин касе ки уро чашн гирифт як подшохи форс бо номи Чамшед буд.

Мутобиқи тақвими аҷдодиамон ва низоми ҳаракати сайёраҳо 21-уми марти худуди шабу рӯз баробар шуда, рӯзи аввали баҳор, Наврӯз фаро мерасад. Наврӯз бо қарори Маҷмаи умумии Созмони Милали Муттаҳид ба як иди ҷаҳонӣ табдил ёфтааст. Тоҷикистон шояд тамоми ҳакро дорад, ки Соли Нави худро аз Наврӯз сар кунад. Наврӯз ба унвони иди баҳор ва эҳёи табиат дар куллия кишварҳои Осиёи Марказӣ ҷашн гирифта мешавад. Ҳар иде аз ҷумла иди Наврӯз дар Тоҷикистон бо руҳи сиёсӣ доир карда мешавад. Наврӯз дар Тоҷикистон ба таври расмӣ ҳар сол 21 март ҷашн гирифта мешавад. Аммо бархе аз муҳaккинони ойинҳои Наврӯзи бар ин назаранд, ки мақомоти кишварҳои Туркзабони Осиёи Марказӣ Наврӯзро танҳо ба хотири таъмини бақои таърихии мардуми худ ҷашн мегиранд. Бо таваҷуҳ ба ин ки мардумони Осиёи Маркази равобити хуби таърихи доштанд ҷашни Наврӯз дар миёни кишварҳои туркзабонӣ минтақаи Осиёи Миёна, ба вижа Узбекҳо, Кирғизҳо, Қазоқҳo ва Туркменҳо низ дар натиҷаи равобити фарҳанги, иҷтимоъӣ ва иқтисодӣ ва мавқеъи ҷуғрофиёи густариш ёфтаааст. Ҳоло ки дар шаҳрҳои марказӣ, Самарқанд, Бухоро, Насаф, Термeз, Дехнав, ки мардуми Тоҷик аз қадимулайём сукунат доранд ва мардуми тахҷоии ин мантиқ тоҷик ҳастанд, сунан ва анъаноти Наврӯз ҳифз шуда ва мардуми Узбек низ бо чунин расм аз навруз таҷлил ба амал меоранд. Дар манотиқи мухталифи Узбекистон ғазои наврӯзӣ — саману ё суманак, омода карда мешавад ки мардуми ин кишвар сумалак мегӯянд.

Таърихи Навруз

Калимаи «Наврӯз» маънои «Рӯзи нав» дорад. Ин иди баҳор, якум рӯзи соли нав, рӯзи баробари Баҳор, рузҳои асосии ид аз 21 то 22-юми март мебошад. Дар ҳар як шаҳрҳо ин идро одамон бо расму русуни гуногун ҷашн мегиранд. Ҳоло дар Точикистон асосан Наврӯз аз 21 то 24-уми март ҷашн мегиранд. Ин рузҳои истироҳатӣ мебошад. Қадимтарин манбаъи иди Наврӯз — ин китоби муқаддаси зардуштиён «Авесто» мебошад. Решаи аниқ аз қадимтарини таърихи то 3000 сол пеш аз милод рост меояд. Таърихи гузаштаи Наврӯз, чихеле ки дар «Наврӯзнома» (Китоби Наврӯзии) Умари Хайём дар давраҳои таърихи шоҳигарии форсҳои давраи Пешдодиён. Дар «Шоҳнома» гузоштаи ин ид алоқа бо шоҳигарии Ҷамшед пайвастагӣ дорад. Чи тавре ки маълум аст дар 21 марти дар баҳори шабу рӯз баробар шуда ба 12 соати тақсим мешавад. Вақте, ки Ҷамшед тахти тилогини худро сохт (аз рӯи достон якумин тахи дар таърихи одамизот вуҷуд дошт) дар вақти баромади офтоб дар куҳи баланд бардошта ва тилло дар нурҳои офтоб ҷилвар дода равшанӣ мисли офтоб медод. Ин рӯзро Наврӯз номидан, ва ҳамчун аввалин соли нав ҷашн мегирифтанд. Дар «Наврӯзнома» гуфта шудааст Ҷамшед ин рӯзро Наврӯз номида ва ӯро ба расми оин дохил кард. Шоҳону одамон ин идро ҷашн мегирифтанд. Дар ин меросии халқӣ ҳамчун бузкашӣ, буҷулбозӣ, пойга, гуштинги паҳлавонҳо, ланкабозӣ, тухмзанак, арғамчинбозӣ мекунанд. Аҳамияти калон барои ороиши дастархони идона ҳатман хӯрокворӣ гузашта мешавад. Таъомҳое, ки бо ҳарфҳои «С» ва «Ш» сар мешавад гузошта мешуд. Ҳамчун қойда дар ид 2 намуди дастархон оро дода мешавад: Ин «Ҳафтсин» ва «Ҳафтшин» мебошад. Дар алифбои форсӣ «Син» ва «Шин» ҳарфҳои «С» ва «Ш» мебошад. Дар дини зардушти ва исломи рақами 7 ҳамчун рақами муқаддас мешуморанд. ҳафтсинро Арабҳо дохил карданд аз сабабе ки дар ислом нушидани шароб манъ аст, лекин ҳафтсинро аз байн бурда натавонистанд.

Наврӯз дар Узбекистон

Ҳар иде аз ҷумла иди Наврӯз дар Узбекистон бо руҳи сиёси доир карда мешавад. Холо дар Узбекистон ибораи «узбекони бостони» садо медиҳад ва дар миёни аҳли илм низ акидае чо дорад, ки гуё мардуми узбек қабл аз одамато ва момохаво пайдо шуда бошад. Ва дар демукросии имрузаи Узбекистон чунин ақида роич аст. Навруз дар Узбекистон бо номи «Навруз байрами» ба таври расми хар сол 21 март ҷашн гирифта мешавад. Зеро Самарканд, Бухоро ва Фаргона аз манотики тоҷикнишини Узбекистон маҳсуб мешаванд ва то хол сунан ва ойинхои Наврузи дар миёни сокинони ин манотик то андозае ҳифз шудааст. Ҳоло ки дар шаҳрҳои маркази, Самарқанд, Бухоро, Насаф, Кеш, Китоб, Термиз, Дехнав, ки мардуми тоҷик аз кадимулайём сукунат доранд ва мардуми тахчоии ин манотик тоҷик ҳастанд, анъаноти Наврӯз ҳифз шуда ва мардуми узбек низ бо чунин расм аз наврӯз таҷлил ба амал меоранд. Дар манотики мухталифи Узбeкистон газои наврузи — саману ё суманак, омода карда мешавад ки мардуми ин кишвар сумалак мегуянд. Сумалак рамзи абадият аст.»

Наврӯз дар Туркманистон

Наврӯз дар Туркманистон, дар муқоиса бо кишварҳои дигари туркзабони минтақаи Осиёи Маркази ба таври густардатар таҷлил мегардад. Давлати Туркманистон рузҳои 20, 21 ва 22 мартро ба унвони таҷлил аз Наврӯз ё ба истилоҳ «Наврӯз байрам» эълом кардааст. Дар канори оростани суфраи наврӯзи, баргузории мусобикаи ҷовандози ё бузкаши, аз вижагиҳои ҷашни Наврӯзи Туркманистон махсуб мешавад.

Наврӯз дар Қирғизистон ва Қазоқистон

Дар Киргизистон ва Казокистон, ду кишвари дигари мантакаи Осиёи Маркази низ Навруз дар сатхи давлат тачлил мешавад. Дар Казокистон Навруз иди бахор ва эхёи табиат дониста шуда ва расман чун «Навруз майрамъ» ба таърихи 22 март чашн гирифта мешавад. Казокхо дар ин руз дар канори ширкат дар барномахои фарханги ва тафрехи ба шинондани дарахтону гулхо ва ободу зебо кардани манозил ва махаллоти маскунии худ машгул мешаванд. Зеро тачлили Навруз дар манзили тамиз ва ороста аз ойинхои мардуми казок унвон шудааст. Аммо киргизхо дар канори маросими сайру гашти идона дар рузи Навруз ойини миллии худ «Манасхони» — ро ичро мекунанд. «Навруз дар Киргизистон 21 март тачлил мешавад. Чашни Навруз дар Киргизистон тафовути зиёде аз дигар кишвархо надорад. Киргизхо либосхои идона ба бар карда ва хазорхо тан дар майдони марказии шахри Бишкек гирди хам меоянд ва Наврузро тачлил мекунанд. Дар хар шахру мантакаи Киргизистон маросими «Манасхони» бо ширкати чавонон ва бузургсолон баргузор мешавад. «Манас» аз достонхои таърихи ва бостони ва машхури дунё махсуб мешавад.» Дар хамин хол бештари мухаккикон ва пажухишгарони ойинхои Наврузи муътакиданд, ки бо таваччух ба густариши чашмгири тачлили Навруз дар манотики мухталифи чахон дар дахсолахои баъди ин чашни милли ва таърихи метавонад хусусияти башариро касб кунад. Зеро хамакнун Навруз дар бештари кишвархои чахон, ба хусус кишвархои мусалмонии дунё бо шукуху шахомати хоса чашн гирифта мешавад.

Хафт син ва хафт шин дар Навруз

Хафтсин

Хафт син. Яке аз анъанахои Наврузи ин 7 син мебошад. Хафт син ин хафт номгуи чизхоест, ки аввали саршавии онхо бо харфи — с (син) сар мешаванд. Ба инхо дохил мешаванд:

1.Сир — рамзи саломати

2.Себ — Рамзи зебоги ва саломати.

3.Сабзи — Рамзи сабзиши табиатро дорад

4. Санчид — Рамзи ошики

5.Сирко — Рамзи пуртокати, ва хирадманд.

6.Суманак — рамзи неруманди ва бовари

7. Сипанд.

Ба гайр аз инхо дар дастархон аксар вакт китоби Куръон ва Шохнома дида мешавад.

Умуман инхо аз урфу одати хар миллат вобаста мебошад. Хар як давлат урфу одати худро дорад. Бинобар ин бачои хафтсини номбаршуда дигар чизхоро низ дар дастархон дида мешавад. Читавре, ки гуфтем ин аз урфу одати мардум иборат аст.

 

Хафт шин — Ба гайр аз хафт син дар руи дастархони Наврузи хафт шин мемонанд.

Хафт шин ин он  номгуи чизхои руи дастархониест, ки аввали саршавии харфи онхо  бо ш(шин) ошоз меёбанд. Ба онхо дохил мешаванд:

1.Шакар

2.Шона

3.Шамъ

4.Ширини

5.Шарбат

6.Ширбиринч

7.Шир

 

Умуман инхо аз урфу одати хар як  миллат вобаста аст. Хар як давлат урфу одати худро дорад. Бинобар ин бачои хафт сини ва хафт шини номбаршуда дигар чизхоро низ дар дастархон дида мешавад. Читавре, ки гуфтем ин аз урфу одати мардум вобаста аст.

univer.tj

Иншо Дар Бораи Бахор - elaginjenek

Ба кавли Маликунпнуаро Бахор у дар овардани шеър дар миёнаи наср мукаддам аз І озй Хдмиддуддин (муаллифи «Макомоти Х,амидй») ва шайх Саъдй дар «Гулистон» Максаду мароми Саъдй аз таълифи ин асар он будааст, ки китоби ахлокй ва ич,тимоие иншо кунад, ки. Баҳор - яке аз фаслҳои зеботарин дар Тоҷикистон. Яке аз идҳое, ки дар инфасл ҷашн гирифта мешавад иди Наврӯз тасвири манзараи бахор. Дарбораи баҳор шоири барҷастаи тоҷик Мирзо Турсунзода чунин гуфтааст.

Иншо Дар Бораи Бахори Нозанин

Диссертация на тему «Семантика возвратности в русском и таджикском языках» автореферат по специальности ВАК 1. Сравнительно- историческое, типологическое и сопоставительное языкознание.

Соярушан - нигохе ба руйдодхо аз зовияе дигар ва талоше дар рушан кардани сояхое, ки бар ин руйдодхо накш бастаанд. Асосӣ » Файлҳо » Рефератҳо ба забони Тоҷикӣ » Иншо. [ Илова намудани мавод ]. Дар ноободиҳо ободӣ, дар зулмат нур, дар ҷаҳолат шодкомӣ ва дар зиндагӣ покию роста ва осудахоливу хушӣ мебояд ҷуст, ки ҳама аз росткорӣ падид оянд. Сулх бахорест, бахор оварад..

Аввалин сайти Универсалӣ Дар Тоҷикистон Бо мо дар тамос!!! durahshon.tj @mail.ru · [email protected] Зоир Холиков - Бахор. Дата добавления. Баҳор фасли зеботарини сол ба шумор меравад. Бахор аз се моҳ иборатаст. Аз ҷумла март, апрел, май, Дар фасли баҳор дарахтон гул мекунад,&nbsp. - шабакаи зањбуру зањкашњо – шабакаи бо њам пай-васти зањбурњо ва зањкашњои кушода ва пўшида, иншо-оти гидротехникї, чоњњои амудї ва 2.Истифодабарандаи асосии об вазифадор аст, дар бораи шартњо ё манъ кардани истифодаи умумии об ба ањолї иттилоъ дињад.

Абдурахмонов У. Неличные глагольные формы в современном таджикском литературном языке (в сопоставлении с персидским языком): автореф. Душанбе, 1. 98. 3. Аванесов Р. И., Сидоров В. Н. Очерк грамматики русского литературного языка.

Kebele 17, Near to Ambaye Building, Бахар Дар. 3 км от центра. Bahir Dar, Abafasilo Road, Бахар Дар. 2 км от центра. Муфассал. Нашр дар табақаи: Маърӯза & иншо Барҷаспҳо: Маърӯза & иншо. Китоб чароғи донишу маърифат. Нашр дар табақаи: Ахбори тоза, Маърӯза & иншо Барҷаспҳо: Маърӯза & иншо. Таҳлили достони “Лайлӣ ва Маҷнун”. 27-12-2015 Шокир Шарипов тавзеҳ нест.. Реферат дар бораи 90 солагии шахри душанбе. PDF Файл загружен и готов к просмотру. Реферат дар бораи 90 солагии шахри душанбе. Это название сразу вызывает в памяти широко известное место холмогоры около архангельска.

Ч. I. Фонетика и морфология. М., 1. 94. 5 3. Авилова Н. С. Авилова Н. С. Вид глагола // Грамматика современного русского литературного языка. М., 1. 97. 0 4. Азизова М. Э. Способы передачи русских глаголов с приставкой ЗА- на таджикском языке (вероятностно- статистическая интерпретация): автореф. Душанбе, 2. 00. 4.

Аксаков К. С. Сочинения филологические. М., 1. 87. 5. 6. Апресян Ю. Д. Лексическая семантика. Синонимические средства языка. М.: Наука, 1. 97.

Ахмедова У. Шаклхои феъли бо ёридихандаи "истодан" дар забони хозираи точик. Сталинобод, 1. 96. Бердиева Т. Феълхои таркибии номи бо исмхои араби. Душанбе: Сино, 1. Бондарко А. В. Петербургская школа функциональной грамматики // Петербургская школа функциональной грамматики // Мир русского слова. С. 9. 1- 9. 7. 1.

Ю. Бондарко А. В. Принципы функциональной грамматики и вопросы аспектологии. М.: Эдиториал УРСС, 2.

Бондарко А. В. Теория значения в системе функциональной грамматики. М.: Языки славянской культуры, 2. Бондарко А. В. Теория значения и трактовка категории залога // Проблемы теории грамматического залога.

Л.: Наука, 1. 97. С. 4. 34. 9. 1. 3. Бондарко А. В. Функциональная грамматика.- Л.: Наука, 1. Буланин Л. Л. Залог как грамматическая . Учен. зап. Казанского гос. Вып. 1. 61 (II) с.

Буланин Л. Л. Заметки о функциональном аспекте категории залога в русском языке // Функциональный анализ грамматических аспектов высказывания. Л.: ЛГПИ, 1. 98. 5- е. Буланин Л. Л. Категория залога в современном русском языке. Л.: ЛГУ, 1. 98. 6- 8.

Буслаев Ф. И. Историческая грамматика русского языка. М.: Учпедгиз, 1. 95. Брюханов В. П. О залогах русского языка. Русский язык в школе, 1. Богуславский Образования типа "белеться" и отыменные глаголы//Вопросы языкознания, 1. Белошапкова, Шмелева Глагольные безличные предложения в синтаксической системе русского языка // Исследования по семантике: Межвуз.

Уфа, 1. 98. 5. 2. Виноградов В. В. Русский язык. Грамматическое учение о слове. М., 1. 94. 7. 2. 2. Виноградов В. В., 1. Русский язык (Грамматическое учение о слове). Учеб. пособие для вузов.

М.: Высш. шк., 1. Виноградов В. В. Русский язык: (грамматич. М.: Высшая школа, 1.

Волчкова И. М. Функции возвратного местоимения себя в приглагольной позиции. Автореф. дисс. . канд. Свердловск, 1. 98. Востоков А. Х. Русская грамматика.

СПб., 1. 83. 1. 2- 1. СПб. 1. 83. 5- 1. Волоцкая З. М. Семантическая классификация и способы образования отыменных глаголов. В кн.: Структурная типология языков. М., 1. 96. 6. I 2. Гаффоров Р. Ифодаи пуркунандахо бо чонишинхои энклитики. Мактаби совета, 1.

С. 1. 3- 2. 1. 2. Гаффоров Р. Хабархои феълии мураккаб ва тарзи ифодаи онхо дар лахчахои чануби. Забоншиносии точик. Душанбе: Дониш, 1. С. 2. 1- 3. 5. 2.

Генюшене Э. Ш. Рефлексивные глаголы в балтийских языках и типология рефлексивов: Учебное пособие. Вильнюс, 1. 98. 3. Гвоздиков Б. Опыт классификации залогов русского глагола // Русский филологический вестник. Греч Н. И. Практическая русская грамматика. СПб, 1. 82. 7.- 5. Галкина- Федорук Е.

М. Безличные предложения в современном русском языке. М., 1. 95. 8. 3. 3. Грамматика современного русского литеращшого языка. М., 1. 97. 0. с. 3. Грамматика русского языка. М., 1. 95. 2. 3. 5. Грамматикам забони адабии хозираи точик.

Душанбе: Дониш. 1. К. 1: Фонетика ва морфология.- 3. Грамматикаи забони адабии хозираи точик. Душанбе: Дониш 1. К. 2: Ибора ва синтаксиси чумлахои содда. Головин Б. Н. Приставочное внутриглагольное словообразование в современном русском литературном язык: Автореф.

М., 1. 96. 6. - 4. Головин Б. Н. О словообразовательной типологии русских приставочных глаголов и ее зависимости от семантики производящих коррелятов. Учен. зап. Горьк. Вып. 7. 6. - С. 4- 1.

Головин Б. Н. Язык и статистика. М.: Просвещение, 1. Головин Б. Н. Каталог типов приставочного внутриглагольного словообразования в современном русском литературном языке. Лексика. Терминология. Стили. Горький, 1. Вып. З. - С. 1. 2- 2. Давыдов И. И. Опыт обще сравнительной грамматики русского языка.- СПб., 1.

Джабборова М. Т. Система неличных форм глагола в русском и таджикском языках. Душанбе, РТСУ, 2. Джабборова М. Т. Межкатегориальные связи в системе неличных форм глагола (на материале русского и таджикского языков): Автореф.

Душанбе: РТСУ, 2. Джамшедов П. Проблемы глагольной типологии (время и вид). Душанбе: Дониш, 1. Джамшедов П. Таджикско- английские соответствия (разряды глаголов). Душанбе, 1. 97. 4. Ибрагимов С. Русские глаголы движения и их таджикские соответствия.

Душанбе: Дониш, 1. Исаченко А. В. Грамматический строй русского языка в сопоставлении с словацким. Морфология. Братислава: Изд- во Словацкой Акад. Наук, 1. 96. 0. - 8. Искандарова Д. М. Фазовые конструкции в таджикском языке. Душанбе, 1. 99. 7.

Исматуллаев М. Ф. Пуркунандаи бевосита дар забони адабии хозираи точик.- Сталинобод. Каримова Н. И. Лексико- семантическая классификация некоторых групп глаголов в русском и таджикском языках в сопоставительном плане: Автореф. Душанбе, 2. 00. 6. Касымова М. Н., Искандарова Д. М. Краткий таджикско- русский и русско- таджикский учебный словарь.

Душанбе: Изд. «Гипрозем», 2. Косимова М. Н. Структура ва семантикаи чумлахои соддаи насри асри XI. Душанбе, 1. 98. 6. Краткая русская грамматика, 1. Кузнецов П. С. О принципах изучения грамматики. М., 1. 96. 1. 5. 4. Кузнецов П. С. Современный русский язык.

Морфология. // Курс лекций.- М., 1. Калайдович И. Ф. О залогах глаголов русских. Труды Об- ва любителей российской словесности. Ч. 4. М., 1. 82. 4. Калайдович И. Ф. Грамматика языка русского. М., 1. 83. 4. 5. 7.

Корнева Е. В. Возвратность как семантическая категория (на материале русского и немецкого языков). Автореф. дисс. канд. Воронеж, 1. 99. 6. Кретов A. A. Основы лексико- семантической прогностики. Дисс. . доктора филол. Воронеж, 1. 99. 3. Крушевский Н. В. Очерк науки о языке.

Казань, 1. 88. 3. Лукьянова Г. О. Система лексико- грамматических значений пород арабского глагола и их соответствия в русском языке.

Дисс. . канд. филологич. М., 2. 00. 4, 6. 2. Ломоносов М. В. Российская грамматика.

М., 1. 75. 5. 6. 3. Маъсумй H. A. Феъл хдмчун хдссаи нутк. Забони адабии х,озираи тоцик. К^. 1. Душанбе, 1. С. 2. 21- 2. 31. 6.

Милославский И. Г. Морфологические категории современного русского языка.// Учебное пос. М., 1. 98. 1.- 2. Мошеев И. Б. Грамматические категории глагола в русском и таджикском языках. Душанбе: Госпединститут, 1.

Мошеев И. Б. Система форм изъявительного наклонения в русском и таджикском языках. Душанбе, 1. 97. 7. Мошеев И. Б. Сопоставительно- типологическое исследование глагольной системы русского и таджикского языков (система спрягаемых форм): Автореф. Тбилиси, 1. 98. 3.- 4. Мучник И. П. О залогах русского глагола. Уч. Зап. Московского пединститута", 1. Недялков В. П. Типология результативных конструкций (Результатив, статив, пассив, перфект).

JL, 1. 98. 3. 7. 0. Нагзибекова М. Б. Способы передачи русских глагольно- именных конструкций с объектным значением в таджикском языке.

Душанбе, 1. 99. 9. Некрасов Н. П. О значении форм русского глагола.

СПб.: Тип. и лит. Шульсона, 1. 86. 5.- 3. Неменова P. JI. Сопоставление грамматического строя таджикского и русского языков в преподавании русского языка в таджикской школе. Мактаби советй, 1.

С. 6- 1. 4. 7. 3. Ниёзи Ш. Н. Таркиби морфологии цузъх,ои феъли номй. Мактаби советй, 1. С. 3. 6- 4. 6. 7. Ниёзмухаммедов Б. Н. К вопросу о синтаксисе простого предложения в современном таджикском литературном языке.

Сообщения Тадж. Филиала АН СССР. Сталинабад, 1. 95. С. 7- 2. 1. 7. 5. Норман Б. Ю. Переходность, залог, возвратность (на материале болгарского и других славянских языков.

Минск: Изд- во. БГУ, 1. Овсянико- Куликовский Д. Н. Филологические наблюдения над составом русского языка. Рассуждение третье. Спб.: Тип. Имп. Акад. Очерки по грамматике современного таджикского языка. Вып. 4. Глагол/ Розенфельд А.

З. Сталинабад: АН Тадж. ССР, 1. 95. 3. - 2.

Пейсиков JI. C. К типологии служебных глаголов в персидском языке. Вопросы языка и литературы стран Востока. М., 1. 95. 9. - С. Пешковский А. М. Русский синтаксис в научном освещении. М: Гос. учебно- педагогич. Пешковский А. М. Избранные труды. М.: Учпедгиз, 1. 95.

Падучева Е. В. О семантике синтаксиса. М., 1. 97. 4. 8. 2. Павскйй Г. П. Филологические наблюдения над составом русского языка, рассуждение 2.- СПб., 1.

Потебня A. A. Из записок по русской грамматике. Т. 1- 2. М.: Учпедгиз, 1. Поржезинский В. К.

Возвратная форма глаголов в литовском и латышском языках. М., 1. 90. 3. 8. 5. Русская грамматика. М.: Наука. 1. 98. Т. 1. - 7. 83 с. 8. Русская грамматика. М.: Наука. 1. 98.

Т. 2. - 8. 87 с. 8. Расторгуева B. C. Краткий очерк грамматики таджикского языка //Таджикско- русский словарь/ Под ред. М. Рахими и Л. В.

Успенской. М., 1. С. 3- 2. 6. 8. 8.

Расторгуева B. C., Керимова A. A. Система таджикского глагола.- М.: Наука. ЮО. Розенфельд А. З. Глагол. //Очерки по грамматике современного таджикского языка. Сталинабад: Изд- во АН Тадж. ССР. 1. 95. 3, - 7.

Рустамов Ш. Таснифоти хиссахои нутк ва мавкеи исм. Душанбе: Ирфон, 1. Самадова P. A. Подчинительная связь в русском и таджикском языках. Душанбе: Дониш, 1. Сидоров В. Н., Ильинская И. С. К вопросу о выражении субъекта и объекта действия в современном русском языке. Известия Академии наук СССР.

Отделение литературы и языка. М.: Изд- во АН СССР, 1. Т. VII. Вып. 4. 9. Оцошрьфусско. ЕОязыка. С. И.- Ожегова. Н~9. Сулейманова O. A. Семантика моделей типа "Мне не спится'7/Проблемы семантического описания единиц языка и речи.

М., 1. 99. 8. 9. 5. Юб. Таджиев Д. Т.

Причастия в современном таджикском литературном языке. Сталинабад, 1. 95. Фортунатов Ф. Ф. Сравнительное языковедение 9.

Ф. Ф. Фортунатов// Избранные труды. T. I.—М.: Учпедгиз, 1. ПО. Холматова С. Д. Способы передачи русских префиксальных глаголов на таджикский язык: Автореф.

Душанбе, 1. 96. 8.

elaginjenek.weebly.com

Иншо Дар Бораи Бахор - keepresurs

РАВЗАНАИ РУЗГОР - Навруз дар ашъори шоирони муосири точик           Навруз яке аз бошукухтарин чашнхои аквоми Ориёи ва мардуми форсизабон аст. Хикмати Навруз ончунон кави аст,ки аз махдудаи мардумони форсизабон  фаротар рафта ба як чашни фаромилли дар машрикзамин табдил шудааст. Ин дар холест, ки дар тули таърих бархурдхо бо ин чашни куханбунёд яксон набуда, хатто дар бархе макотеъ ин чашни гироми мавриди ситез ва номехрубони карор гирифта аст.

Аммо вокеият ин аст, ки то замоне, ки бахор аст Навруз низ хаст. Ситеза бо Навруз ситеза бо бахор ва хикмати илохи аст, зеро ин хар ду аз хам чудо нестанд.

Навруз акида нест, балки як вокеият аст, бинобарин хеч кас наметавонад вокеиятро инкор кунад. Рози мондагори Навруз низ аз хамин чо манша мегирад. Навруз чашни шуур аст ва забони шуур шеър аст, бинобарин шеъру шуур хамзоди хам хастанд. Хамчунон ки шеъро аз шуур наметавон чудо кард Навруз низ аз бахору табиат чудонопазир аст.

Иншо Дар Бораи Бахор

Шояд дар тули таърих дар васфи хеч чашне  мисли Бахору Навруз шеър ва хикмат насуруда бошанд. Таваччухи шоирон ба Навруз бесобика аст ва бахору Наврузро бидуни шеър наметавон тасаввур кард. Яке аз ойинхои кухани чашни Навруз таваччух ба шеъру шоири будааст.

Дар китобхои таърихи ва адаби пеш аз хама аз хадияи подшохон ба шоирон сухан рафта, хадяе, ки бино бар расм барои сурудани касидахо ва мадехахои наврузи дода мешуд. Хадя ба шоирон дар чашни Навруз, ки ангеза ва василае барои сурудани шеър ва мадеха буд, дар вокеъ навъе хукуки мохона ва солонаи шоир ба шумор мерафт. Аз чумла Байхаки менависад: “ Рузи панчшанбе хаждахуми мохи чамодиюлохари, Амир (Султон Масъуд) ба чашни Навруз нишаст ва хадяхо бисёр оварда буданд ва таклиф бисёр рафт ва шеър шунуд аз шоирон, ки шодком буд ва фитрате наяфтод ва хилъат фармуд ва мутрибонро низ фармуд ва Масъудии шоирро шафоат карданд, сесад динор фармуд. Ин бахшищо гох ба андозае буд, ки метавонист шоиреро тавонгар созад.” Аз ин гуна киссахо дар торих фаровон аст, аммо ба далели бозгашт ба мавзуи аслии бахс аз накли онхо сарфи назар мекунем   Устод Садруддин Айни бунёнгузори адабиёти муосири точик дар бораи баргузории чашни Навруз дар Точикистон ва Бухоро менависад: .. Ба сабаби аввали бахор дар вакти ба харакат даромадани рустанихо рост омадани ин ид, табиати инсон хам ба харакат меояд. Аз ин чост, ки точикон мегуянд: “ Хамал- хама чиз дар амал”. Дар хакикиат ин иди ба харакат омадани киштхои галла, дона ва  огози сар шудани кишту кор ва дигар хосилоти замини аст, ки инсонро сер карда ва сабаби бакои хаёти у мешавад.

Главная страница Файлы Иншо Сулх Бахорест, Бахор Оварад. Сулх дар гул-гул шукуфтанхои чонон кишвар аст. Дар шуои офтоби толеи бахру бар аст. Дар суруди аллаву бедор чашми модарон, Хоби орому табассумхои хуррам кудакон.

Имруз мо барои шумо дар гурух мавзуи ЧАТ-ро кушодем, дар ин мавзуъ факат сухбат мекунем Дар чат габхои кабех задан манъ аст!! Фикрхои шумо дар бораи гурухи мо. Песни: «иншо дар бораи бахор», доступные для скачки в MP3. Хочи мирзо - Дар бораи занхо. Бораев Алан с какой-то девушкой)) - Дождь.

Фасли бахор омад ачаб. Вы не можете комментировать, т.к. Re: Фасли бахор омад ачаб. Максудалй бо шеъри худ пурнур карда чашни мо! Ин фаслро зиндашавии табиат, ар Иншо Дар Бораи Бахориёти Сайидо. Бахор, Мухаммад Таки Маликушшуаро. Шеър дар бораи навруз шеър дар васфи навруз иди навруз иншо шеърхои наврузи бо забони точики шеърхо дар васфи забони точики Ту биё.

Дар Бухоро Навруз иди миллии умуми форсизабонон аст, бисёр хурмат мекарданд. Хатто муллои дини ба ин ид, ки пеш аз исломият одати милли буда баъд аз мусалмон шудан хам мардум ин идро тарк накарда буданд, ранги дини- исломи дода аз вай фоида мебурданд     Мардуми точик ба чашни Навруз ишку алокаи хос дошта тахти хар шароите онро гироми доштаанд. Фолклори мардумони форсигуи Осиёи Миёна далели ошкори дилбастагии онон ба чашни Навруз аст. Дар ин фолклор шароити рухи ва равонии мардум дар карнхои мухталиф инъикос ёфтааст. Мардуми ин хитта бо шуруи фасли бахор бахусус айёми чашни Навруз сарфи назар аз масоил ва мушкилоти рузгори хеш бо сурудани шеъру таронахои дилошуб ба истикболи он рафта ба шодиву тараб мепардохтанд.

Барои мисол ду намуна аз рубоиёти мардумиро бо хам мехонем. Навруз шуду лолаи хушранг баромад.

Булбул ба тамошои дафу чанг баромад. Мургони хаво чумла бикарданд парвоз. Мурги дили мо аз кафаси танг баромадЁ худ.

Иншо Дар Бораи Бахор

Навруза ба навбахор кай мебинам Гулхора ба шаш катор кай мебинам Гулхора ба шаш катор дар фасли бахор. Дунёра ба як карор кай мебинам    Дар рубои ва дубайтихои мардуми Навруз ба маънои эхёи табиат, шукуфои, рахои аз сарди, сахти ва зулмати табиату зиндаги, айёми дигаргунии рухиву равони, умед ба ояндаи бехтар, фаро расидани фасли шодиву шодкоми ва тараб инъикос ёфтааст. Нуктаи чолиб дар таронахои мардуми ин аст, ки сарояндагон бо Навруз роз мегуянд ва бо у ниёйиш мекунанд Дар як калом, бахор ва Навруз дар тули таърих манбаи илхоми мардуми точик буда фалсафаи офаринандагиро аз ин фасли хикматомуз меомухтанд ва алорагми хамаи сахтихои рузгори носозгор муковимат мекарданд ва ба ояндаи хеш хушбин буданд.

Мутаассифона ин чашни бошукух ва боазамат дар даврони Шурави дар баробари дигар арзищои миллии точикон мамнуъ эълом шуд ва солхои дароз мардум аз гиромидошти ин чашни ниёгони хеш махрум буданд. Бо ин васф шоирони точик бо равищои гуногун ин шуру шавки фитриро хифз намуда ба мардум интикол медоданд. Хатто устод Мирзо Турсунзода аз шоирони пешкисвати низоми коммунистии Шурави, ки замоне гуфта буд.

Кисти шоир? Гузашта аз ин муруре ба зиндагии гузаштаи хеш ва арзёбии дастоварду заъфхои инсон дар тули сол чузъи суннатхои Наврузи аст. Хамин тур дигар шоирон низ бо ишора ба бахор ба унвони “чашни мехнат” суннати гузаштагони худро бо шевахои мухталиф хифз мекарданд. Дар чилди панчуми Энсиклопедияи Советии точик дар бораи Навруз омадааст: “ Пас аз инкилоби кабири сусиёлистии Уктабр ин чашни кухан мазмуни нав пайдо кард. Наврхз дар замони мо ба иди огози нек, мехнат, иди назм, чавони ва дустии халкхо табдил ёфтааст.” Дар он замон дигар тамоми шаъну шукух ва суннатхои арзишманди ин чашни милли мамнуъ шуд ва аз он танхо ба унвони “ Иди мехнат” ё худ кор ёд мекарданд. Шоирони он замон низ ичборан тахти фишори идиулужии хоким ин гуна шеър месуруданд. Бахор шуд гули ман хез, азми сахро кун.

Зи кафшу куртаи кори ту зебу оро кун  Ё ки. Бахор омад, бахор омад. Ба дехкон вакти кор омад. Амакчони троктурчи. Маро хамрох гири чи Шоирони даврони Шурави, ки аз чумлаи мубаллигони пешгоми низом махсуб мешуданд дар фасли бахор мардумро бо ин гуна шеърхо ба кори колхоз ва чомеа ташфиф мекарданд.

Дастаи колхозчиён. Чониби сахро равон. Чашма барин чуш зан. Гайрати пиру чавон. Яъне аз тамоми фалсафахои мавчуд дар бораи ин чашн танхо мавзуи “мехнат ва кор” кардан дар колхоз таблиг мешуд бидуни риояти дигар суннатхои волои Навруз.

Аммо ба кавли Рустами Ваххоб Наврузро чи гуна мешавад нодида гирифт, рузи рушанро чи тур мешавад пинхон кард  Салом, эй покмарзи ранчбар                                                 Эй механи Навруз. Ки хоки пои ту бар фарки навмеди. Чу он хоке, ки кухистониён бар санг мерезанд.

Хазорон хушаи шодобро бар санг руёнад. Зи санг Аржанг руёнад. Туро кай метавон дар зулмати шабхо                   Фуру печид. Туро кай метавон дар пои деви ноумеди                   Сар фуруд овард Дарахти бовари ту сар ба арши ростон дорад. Чахон аз хафтхони ту хазорон достон дорад  Баъди махкум шудани кеши Сталинпарасти дар Шурави ва боз шудани равзанаи кучаке барои озодии амал ва андеша аз солхои шастуми карни бист шоирони точик бо чуръати бештаре ба масоили милли ру оварданд, ки Навруз яке аз масъалахои бунёди дар нигариши ин чараёни чадид буд. Дар солхои шаст ба баъд низ чашни Навруз хамчунон мамнуъ буд, аммо ба далели нармтар шудани сиёсатхои режими коммунисти, шоирони точик дубора ба мавзуи Навруз ба унвони нахустунсури хуввияти миллии хеш ру оварданд. Равоншод Лоик Шерали мегуяд.

Бахори гулфишон омад гули ман. Ба чу оби равон омад гули ман.

Дили ман хамчу мургони фирори. Зи нав барошён омад гули манЁ худ. Навруз расид ёри дирузии ман. Як руз биё барои дилсузии ман. Гамхои ту кухнаанд, аммо имруз.

Хуштар зи гами ту нест наврузии ман. Гулрухсор бонуи шеъри точик аз дигар шоирони ин хитта аст, ки ба мавзуи бахор ва Навруз таваччухи вижа зохир мекунад. Шеъри “ Набзи бахор” баёнгари авзои носозгори рузгори шоир бо Навруз аст. Суруши иш. Гуфтанист дар баробари дигар масоили сиёсиву ичтимои мавзуи та. Рушанфикрони точик бахси забон ва Наврузро ду рукни асоси ва мухим дар амри эхёи арзишхо ва бозгашт ба асолат ва хуввияти миллии хеш медонистанд. Бозор Собир шоири тасвиргарои точик дар шеъри “Бахор омад” мафохими наврузиро ин гуна ёддовар мешавад.

Ба мижгон осмонро офтоб аз . Яке аз шартхои дархост матрах кардани талаби хеш дар .

Бинобарин расм аст, ки бисёр чавонони оши. Ато Мирхоча шоири хушзав. Шоирон низ дар пайрави аз суннати неки наврузи зимни мурур ба гузаштаи пуршебу фарози хеш бо дуову ниёйиш мухотаби худро ба ояндаи сарсабз ва офтоби ташви. Фарзона ин мафохимро ба мухотаби хеш ин гуна мунта. Холо Навруз дар Точикистон дар сатхи давлати ва хеле густурда тачлил мешавад. Рустами Ваххоб “шоири такбайтхои дурахшон” дар мавриди монои ва пойдории Навруз чунин месарояд. Бар ин хоки кухан                То осмон барпост                          То хуршед метобад.

Зари ноби дари чорист чун дарёЗи нури руйи инсон ойина саршор мегардад. Муаззин бо садои булбулон бедор мегардад.

Хилоли мох дар хар чашмае чун мохии тиллост. Шакарнам метаровад аз насими шукр дар шабгир. Сахар хоби ту бо бишкуфтани гул мешавад таъбир. Дар ин чо сурмаи шаб рушании дидаи руз аст. Ба хар ойин, ки хохи.

Точикистон. Механи човиди Навруз аст.

keepresurs.weebly.com

Иншо Дар Бораи Бахор - displayleading

Иншо Дар Бораи Бахор

Точикистон: «Сад бор бахор ояду як бор зимистон»Огози зимистони сарду тира агарчи барои сокинони Точикистон хабари тоза нест, аммо хабари хуш хам нест. Зеро бебарки, бегази ва афзоиши киммати маводи ниёзи аввалия дар зимистони соли гузашта аксар сокинонро, ки хамоно дар хатти зери факр ба сар мебаранд, ноумед гардондааст. Зимистони Точикистон, ки шуруъ аз мохи декабр то мохи март идома мекунад, се мохи мушкилтарин барои сокинони он хохад буд. Дар ин се мох чирабандии шадиди неруи барк шуруъ мешавад, киммати ангишт ё зугол меафзояд ва кохиши интиколи гази табии ба манозили шахрвандон идома мекунад.

Ин фаслро зиндашавии табиат, ар

Иншо Дар Бораи Бахор

Ин хама мушкили Точикистонро чомеъашиносон ба «номехрубони»- хои Узбакистони хамсояи он марбут медонанд. Узбакистоне, ки хамасола дар фасли сармо ба Точикистон барку гази табии медод ва ба ивазаш дар фасли гармо барк мегирифт. Акнун чониби Узбакистон, ки дорои захоири харчи бештари гази табии мебошад, ба далели вомхои гушношуниди чониби Точикистон газ намедихад ва мехохад тавассути Русия гази табиияшро ба киммат афзуда дар бозорхои Аврупо фурушад. Макомоти ширкати «Барки Точик», аз таъминкунандаи аслии барки Точикистон, мутамаинанд, ки дар зимистони имсола мушкили камбуди неруи барк мушкили раками аввал нахохад шуд. Онхо мегуянд, имсол Точикистон барои бехбуди вазъ талош кардааст, то аз Туркманистон ва Узбакистон барк харидори кунад.

Мавриди истифода карор гирифтани турбини севуми неругохи барки обии «Сангтуда- 1», ки бо сахми молии Русия бунёд мешавад, боъис ба як соат афзоиш додани интиколи неруи барк ба хонахои сокинон шудааст. Маркази обухавосанчии Точикистон низ пешбини мекунад ва хушбин аст, ки зимистони имсола монанди соли гузашта сард нахохад омад ва мунчар ба афзоиши мушкили мардум намешавад. Вале раисчумхури Точикистон аз нахустин нафаре буд, ки тавассути минбари расонахои давлати аз шуруъи як зимистони сахту сангин барои мардуми Точикистон хабар дод ва аз онхо даъват кард, то хурданиву маводди гармидихиро барои худ захира кунанд. Бо ин хол, зимистони имсола дари Точикистонро андаке бармахал куфт. Барфи нахустин, ки дар нимаи мохи ноябр борид, хаворо ба маротиб сард кард ва сокинонро дар ташвиш гузошт. Бармахал омадани зимистон дар Точикистон дар холест, ки мардуми ин кишвар соли гузашта як зимистони сарду сангинро пушти сар карданд. Ин зимистон, ки дар бисту панч соли ахир назир надоштааст, на танхо боъиси нигарони, балки боъиси марги чанде аз навзодону солмандон гардид.

Ба изофаи ин, замоне ки дар кишвар сардии хаво болотар аз 2. Афзун бар ин, бо таваччух ба камбуди шадиди неруи барк аз холо ба истиснои корхонахои семент, нон, шир ва соири муаассисоти хаётан мухим интиколи барк ба корхонахои санъатии ин кишвар дар соатхои муайян сурат мегирад. Коршиносони масоили энержи муътакиданд, ки танхо ба думболи бунёди неругохи Рогун, ки аз бузургтарин неругоххои барки оби дар минтака махсуб мешавад, мушкили камбуди неруи барк дар Точикистон хал хохад шуд. Бо умеди рахои аз ин бунбасти энержи, ки рушан нест, чанд сол идома меёбад, сокинон кисмати бештари маболиги худро барои харидории хезуму зугол, генератор, орду биринчу равган сарф мекунанд ва барои пушти сар кардани боз як зимистони дигар омодаги мегиранд. Харчанд онхо тоза аз огуши гарми берун омаданд, вале шуруъи як бахори дигарро орзу мекунанд ва мегуянд, ки: «Сад бори бахору як бори зимистон».

Иншо Дар Бораи БахорИншо Дар Бораи Бахор

Навруз як чашни зебост ва дар фасли аруси сол бахор гузаронида мешавад. Аз зебоихои бахор ва Наврузи Ачам шоирон, навистандагон, эчодкорон ба илхом омада, бахору Наврузро дар шеръу сухан тасвир мекунанд. Имруз мо барои шумо дар гурух мавзуи ЧАТ-ро кушодем, дар ин мавзуъ факат сухбат мекунем Дар чат габхои кабех задан манъ аст!! Фикрхои шумо дар бораи гурухи мо. Главная страница Файлы Иншо Сулх Бахорест, Бахор Оварад. Сулх дар гул-гул шукуфтанхои чонон кишвар аст. Дар шуои офтоби толеи бахру бар аст. Дар суруди аллаву бедор чашми модарон, Хоби орому табассумхои хуррам кудакон. Фасли бахор омад ачаб. Вы не можете комментировать, т.к. Re: Фасли бахор омад ачаб. Максудалй бо шеъри худ пурнур карда чашни мо!

Главная » Файлы » Реферат. Иншо Дар Бораи Бахориёти Сайидо. Бахор, Мухаммад Таки Маликушшуаро. Шеър дар бораи навруз шеър дар васфи навруз иди навруз иншо шеърхои наврузи бо забони точики шеърхо дар васфи забони точики Ту биё. Иншои озод дар бораи Конститутсия. Иншои озод Бахшида ба р. 27-12-2016 Маъмурият тавзе Песни: «иншо дар бораи бахор», доступные для скачки в MP3. Хочи мирзо - Дар бораи занхо. Бораев Алан с какой-то девушкой)) - Дождь.

displayleading.weebly.com

Общие - Иншо Дар Бораи Бахор

Иншо Дар Бораи Бахориёти Сайидо

Бахор, Мухаммад Таки Маликушшуаро. Сабкшиноси ё таърихи татаввури насри. Сулх бахорест, бахор оварад. Маълумот дар бораи Протокол.

Шеър дар бораи навруз шеър дар васфи навруз иди навруз иншо шеърхои наврузи бо забони точики шеърхо дар васфи забони точики Ту биё. Материал «СУЛХ БАХОРЕСТ, БАХОР ОВАРАД» ещё никто не комментировал! Чунон ки Мухаммад Такзн Бахор дар Сабкшиносй менависад, насри дари. Болдырев дар бораи аз забони гуфтугуй истифода бурдани.

Пиров «Алгебра»   Алгебра барои синфи 9 (unknown, 5 4. М. Саидов «Экология»   Экология барои синфи 9 - 2. Mi. B, 2 0. 15 hits)М. Сафаров  «Экология»   Экология барои синфи 9 (unknown, 4 1. Нозимов «Физика»   Физика барои синфи 9 (unknown, 4 3. Х. Шабурова «Русский язык»   Забони русс. Шабурова «Русский язык»   Забони русс.

Шарапов «Технологияи иттилоот. Сайфуллоев «Забони олмон.

On handwritings of the Scholars of Pre- Islamic Persian Epistolopraphy. Аннотациянаучной статьипо биологии, автор научной работы — Зоиров Халимджон. В статье речь идет о видах письменности, которые секретари (дабирони девон) министерств использовали во время написания писем. Автор статьи, опираясь на данные надёжных источников, делает краткий обзор развития жанра эпистолографии в эпоху Сасанидов, его особенностей, языка и стиля прозы доисламской литературы, вклада дабиров (секретарей) иранского происхождения в становление и развитие арабского письменного дела (ремесла).

Из исследования выясняется, что в эпоху Сасанидов секретари (дабирон) для написания различных писем (эпистолографий) использовали разные виды почерков, которые различались между собой и внешне, и с точки зрения использования алфавита и характерных форм указания на гласные буквы (харакаты). Серия гуманитарных наук. Научная статья по специальности. Баусе дар атрофи хутути макотиби тоисломии форси. ББК 6. 3. 2 %. ЗОИРОВ. БА^СЕ ДАР АТРОФИ ХУТУТИ МАКОТИБИ ТОИСЛОМИИ ФОРСЙ.

Бино ба ахбори сарчашмахо дар даврони тоисломй, махсусан дар замони хукумати Сосониён дар хатти форсй аз чониби дабирони девон равише махсус ба кор мерафт. Дар асари рушди хунари нависандагй гунахои мухталифе аз хатти форсй ба миён омаданд, ки баъзе аз онхо аз лихози хусни хат ва зебой дар радифи хунари наххошй харор гирифтанд ва бархе аз онхо аз рохи тафаннун, риояти таносуб ва балогати калом, хамчун номахо ва расоил ба навиштахои гайриоддй ихтисос ёфтанд. Ибни Надим дар китоби хеш аз гуфтаи Ибни Мухаффаъ хафт навъи хатро номгу карда ва гуфтааст, ки панч навъи онхоро бевосита худ дида, вале ду навъи онро надидааст.

Хутуте, ки Ибни Надим дида ва васф кардааст инхоянд. Диндабира- хате, ки эрониён махсус барои навиштани «Авасто» ба кор мебурданд. Гуянд, ки нахши мухрхои шохони Эрон, сиккахои динор ва дирхам ва f. Гуё ин хат бидуни нухта буда, бархе аз калимоти он ба забони хадими сурёнй навишта мешуда ва мардуми Бобул ба он такаллум мекардаанд. Гуянд, ки ин хат дорои чихил харф ва савт буда, хар як аз ин хуруф ва савтхои он шакли шинохташудае дошта ва дар он хеч калимаи набатй (сурёнй) мавчуд набудааст.

Аз ахбори Ибни Надим равшан мешавад, ки ин навъ хатро касе аз хамзамононаш надида ва аз муосиронаш касе набуда, ки бо ин хат нависад. On Handwritings of the Scholars of Pre- Islamic Persian Epistolopraphy. Шохдабира - хатте махсуси шохон буда ва бино ба кавли Ибни Надим танхо подшохони Эрон дар мукотиботи байни худ онро ба кор мебурдаанд ва соири ахли мамлакат барои он ки аз асрори онон пай набаранд, аз омухтани ин навъи хат манъ мешудаанд.

Аз онхо панч навъи хат то замони Ибни Надим мавчуд буда ва муаллифи «ал- Фехрист» бевосита онхоро дидааст, аммо се навъи охир дар ахди зиндагии у аз миён рафта ва ё агарчи мавчуд буданд, бо чашми худ надидааст(р. Хини омузиш, мукоиса ва тахкик моро низ маълум шуд, ки ахбори Ибни Надим аз ахбори Хамза ибни Хасан фарк мекунад. Аммо чихати дурй аз итолаи калом мо аз бахс дар ин мавзуъ худдорй карда, бо баёни мухтасари накли М. Бахор иктифо намуданро савоб медонем ва бар он боварем, ки хонандаи хушманд худ ба осонй тафовути ин ахборро фахм хохад кард. Бахор маълум мешавад, ки муаллифи китоби мазкур - Хамза ибни Хасан аз Мухаммад ал- Муайяд маъруф ба Абечаъфар ал- Мутаваккилй ривоят намудааст, ки эрониён дар замони хукумати хеш хафт навъ китобат доштаанд, ки асомии онхо чунин будааст.

Рам дафира fj). 2) Г ашта дафира ( “j^ 4i^). Нимгашта дафира (“j^ ^ ). Фраварда дафира ( “j^ ^jjj ). Роз дафира (“j^ J'j ). Дин дафира (“j^ ).

Васф дафира( “j^ ^j ) (1, с. Бино ба ахбори сохиби «Китобу- т- танбех», маънои «рам дафира» китобати хамагонй ва омма будааст.

Бахор ба дурустии ин истилох шак дорад ва бар он акида аст, ки, эхтимол, дар асл он «хом дафира» буда ва Ибни Надим низ онро «ном дабира ва хом дабира» хондааст. Маънои «фраварда дафира» китобати расоил будааст ва дар забони пахлавй «фравартак» ба маънии маншур ва расоили подшохй ба кор мерафтааст.

Маънои «роз дафира» китобати асрор ва тарчумахо, маънои «дин дафира» китобати дин буда ва ба он осори диниро менавиштаанд. Аммо маънои «васф дафира» чомеъи китобатхо аст ва он китобате будааст муштамил. Зоиров ^. Баусе дар атрофи хутути макотиби тоисломии форси.

Бакор онро ба таври зер тарчума ва накл кардааст. Китобати омма, аз ин миёна ба бисту хдшт калам навишта мешудааст ва кар каламе аз ин аклом исме алокида дошта, чунонки дар хатти арабй ва хатти тачовид ва хатти такрир ва хатти таълик ин маънй машкуд аст.

Назди Эрониён дорои асмои мухталифа буда ва кар номе лозим малзуми фанне аз табакоти аъмол ва бисёре аз асмои мазкур фаромуш шуда ва он чй аз онко ба ёд монда, чунин аст. Ua ei. Бакор равонаконро асл медонад - ЗД.) - китобати авкоф будааст. Ва порсиён ин кафт каламро, ки ном бурдем, дар китобат ба кор мебурданд, камчунонки дар мантик ва гуфтугу панч кисм лакчаро ба кор мебурданд, ки паклавй ва дарй ва форсй ва хавзй ( ^jj^) ва сурёнй бошад, ило охир» (1, с.

mnogosoftagh.fo.ru

Смотрите также