Урок по башкирскому языку на тему: Творчество Рами Гарипова (9 класс). Реферат рами гарипов на башкирском

Реферат Рами Гарипов

Реферат на тему:

План:

Введение
• 1 Биография [1]
• 2 Библиография
• 3 Память
ЛитератураПримечания

Введение

Рами́ Ягафа́рович Гари́пов (башк. Рәми Йәғәфәр улы Ғәрипов; 12 февраля 1932 — 20 февраля 1977) — башкирский поэт.

1. Биография [1]

Народный поэт Башкортостана Рами Ягафарович Гарипов родился 12 февраля 1932 года в деревне Аркаул Салаватского района Башкирской АССР в семье колхозника.

Семилетнюю школу закончил в родной деревне, затем учился в Уфимской средней школе №9.[2][3]

В 1950-1955 годах – студент Литературного института им. А.М.Горького. По окончании института работал в редакциях газеты “Совет Башкортостаны”, журнала “Агидель” и редактором художественной литературы Башкирского книжного издательства.

В 1959-1964 гг. Р.Гарипов жил в родных краях, работал секретарем комсомольской организации колхоза “Юрюзань” и совхоза “Саргамыш” Салаватского района, зав. отделом Салаватской районной газеты.

В 1964-1966 годах – литературный сотрудник газеты “Совет Башкортостаны”, а в 1968-1972 гг. ответственный секретарь журнала “Башкортостан кызы”.

Рами Гарипов начал печататься в 1950 г. Первое стихотворение опубликовано в журнале “Эдэби Башкортостан” в 1950 г.

Первая книга стихов “Юрюзань” (1954) была дипломной работой студента Литературного института. Сборники стихов “Каменный цветок” (1958), “Песня жаворонка” (1964) он посвятил родному краю, природе, своим землякам. В последующих сборниках “Полет” (1966), “Заветное слово” (1969), “Рябин ушка” (1974) – чувствуется тяготение к философской лирике. Размышления о смысле жизни, об исторической судьбе народа, о духовной связи поколений, тревога за будущее родного языка и культуры – определили суть поэзии Р.Гарипова. Он часто обращается к башкирскому поэтическому творчеству, особенно жанрам кубаира и классическим народным песням. Большая заслуга Р.Гарипова в возрождении и развитии этих жанров.

Р.Гарипов известен и как мастер художественного перевода, из поэзии Пушкина, Лермонтова, Есенина, Блока, Гейне, Рудаки, Р.Гамзатова и др. Им переведены так же на башкирский язык сборники рассказов И.Франко “К свету” (1959).

Поэт плодотворно работал над переводами рубаи О.Хаяма. Результатом его переводческой деятельности явилась книга “Моя антология” (1991).

За критическое отношение к советской национальной политике талантливый поэт Р.Гарипов подвергался преследованиям. Многие стихи остались неопубликованными при жизни поэта. Написанная в 1964 году поэма “1937” увидела свет лишь в 1987 году.

В 1988 году ему посмертно присуждена Республиканская премия имени Салавата Юлаева.

Был Членом Союза писателей СССР с 1960 года.

За стихотворение о любви к родному языку замечательного поэта Рами Гарипова исключили из Союза писателей, и он, затравленный, умер от разрыва сердца 20 февраля 1977 года.

Башҡорт теле.Мин халҡымдың сәскә күңеленәнБал ҡортондай ынйы йыямын,Йыямын да - йәнле ынйыларҙанХуш еҫле бер кәрәҙ ҡоямын.

Шуға ла мин беләм тел ҡәҙерен:Бер телдән дә телем кәм түгел-Көслө лә ул, бай ҙа, яғымлы ла,Кәм күрер уны тик кәм күңел.

Халҡым теле миңә-хаҡлыҡ теле,Унан башҡа минең илем юҡ;Илен hөймәҫ кенә телен hөймәҫ,Иле юҡтың ғына теле юҡ!

Әсәм теле миңә - сәсән теле,Унан башҡа минең халҡым юҡ,Йөрәгендә халҡы булмағандыңКеше булырға ла хаҡы юҡ!

2. Библиография

• Сочинения. В 3 томах. Уфа, 1996-1998

• Юрюзань. Стихи. Уфа, 1954

• Каменный цветок. Лирика. Уфа, 1958

• Песни жаворонка. Уфа, 1964

• Полет. Стихи. Уфа, 1966

• Заветное слово. Уфа, 1969

• Рябинушка. Стихи. Уфа, 1974

• Звездные думы. Стихи. Уфа, 1979

• Песня подснежника. Уфа, 1981

• Моя антология. Переводы. Уфа, 1990

• Алырымкош менэн Бирмэмкош. Избранные произведения. Уфа, 1992

• Горицвет. Стихи. Уфа, 1969 (на русск.яз.)

• Возвращение. Стихи и поэма. Предисл. М.Карима. М., 1981

3. Память

В деревне Аркаул Салаватского района открыт дом-музей, установлен бюст поэта. Создан фильм о жизни и творчестве.

Имя Рами Гарипова носят:

• Башкирская республиканская гимназия-интернат № 1;[3]

• Улица в селе Аркаул;

• В ноябре 1990 года учреждена премия имени Рами Гарипова.[4]

• В г.Уфе есть улица Рами Гарипова.

Литература

Карим М. Письмо к Рами Гарипову. Карим М. Лицом к восходящему солнцу. Уфа, 1960

Рами Гарипов. Тимергалина Р. Писатели Башкортостана. Уфа, 1968

Гайнуллин М., Хусаинов Г. Писатели Советской Башкирии. Уфа, 1988

Хусаинов Г. Слова завещания. О Рами Гарипове. Хусаинов Г. Поэты. Уфа, 1981

История башкирской литературы. В 6 томах. Т.5. Уфа, 1994

Бикбаев Р. Слово поэта – совесть поэта. Уфа, 1997

Примечания

1. Сайт с полной биографией - www.bashculture.ru/archives/82
2. Сейчас называется Башкирская республиканская гимназия-интернат №1 имени Рами Гарипова
3. ↑ 12 Сайт гимназии. - brgi1.ucoz.ru/index/0-2
4. Ватандаш / Соотечественник / Compatriot - www.vatandash.ru/index.php?article=1750

wreferat.baza-referat.ru

Исследовательская работа на тему "Народный поэт Башкортостана Рами Гарипов"

Байыҡ Айҙар исемендәге Арҡауыл урта мәктәбе

Эҙләнеү эше:

Рәми Ғарипов шиғырҙарында туған тел темаһы.

Башкарыусы: 10 класс уҡыусыһы Исмәғилев Ильяс

Етәксеһе: Латыпова Сәмәрйә Радик ҡыҙы

Ризаитдин Фәхретдин «Һәр хәлдә замандың үҙендә ғәйеп юҡ. Ғәйеп шул заман эсендә йәшәүсе әҙәм балаларының үҙҙәрендә» тигәйне.

Йыш ҡулланылған был һүҙҙәр дөрөҫ кеүек яңғыраһа ла, заман башҡа- заң башҡа тигән халыҡ һүҙендә әйтелгәнсә, һәр замандың үҙенә хас үҙенсәлектәре бар.

Рәми Ғарипов шиғырында әйтелгәнсә, күп төрлө ҡаршылыҡтар, бейеклектәр, түбәнлектәр, ҙурлыҡтар, хурлыҡтар менән бергә йәшәүсән. Ул ғәҙеллекте яҡлаусы шәхес булараҡ, заман менән килешеп йәшәмәне, уның етешһеҙлектәренә күҙ йомоп ҡараманы, улар тураһында үҙенең тоғро һүҙен әйтеп, заманды үҙгәртергә, уны камилыраҡ итеп күрергә теләне.

Заман менән шәхес араһындағы мөнәсәбәт Рәми Ғариповтың күп кенә шиғырҙарында сағылыш тапты. «Заман һәм мин» шиғырында көнөн эшләп, төнөн шиғыр яҙған шағир үҙен заман улы тип иҫәпләр өсөн, аҙ ҡысҡырып, күберәк эш эшләргә ынтыла. Ләкин шағир заманым тип ҡысҡырмаһа ла заман елдәре уның йөрәгенә барыбер килеп ҡағыла,

«мин заманым тиеп ҡысҡырманым, йөрәгемдә заман ҡысҡырҙы» тип яҙырға мәжбүр була.

«Зарланмайым заманыма» тигән шиғырында үҙенең заман алдында бер ниндәй ғәйебе булмауын белдереп, заманды үҙенең үткән юлын күҙ һирпеп ҡарарға һәм үҙенсә сара күрергә лә саҡырып ҡарай. Шулай тип заманға мөрәжәғәт итә һәм уның үҙенә дөрөҫ ҡарашын көтөп:

Заманына һәр кем бала.

Ҡабатлай заман холҡон:

Күтәрәм мин бөтәһен дә.

Күтәргән кеүек халҡым!

тип үҙен замандың йәберләүҙәренә түҙемле булырға саҡыра.

Ләкин заман аяуһыҙ, сөнки демократия булмаған илдә хакимдар халыҡ тауышын ишетмәй, шәхес культы осорҙарын иҫкә төшөрһәк, ғәйепһеҙ күп миллиондарҙың ҡорбан булыуын күҙ алдына баҫтырырға мөмкин.

Рәми Ғариповтың Салауат Юлаев исемендәге премияға лайыҡ булған «Табыныу» поэмаһы һәм «Умырзая йыры» китабына ингән шиғырҙарында шағирҙың бөгөнгө үҙгәртеп ҡороу заманы өсөн иң актуаль проблемаларҙы алдан күрә белеүе, уны үҙ ваҡытында ҡыйыу күтәреүе һәм киләсәк быуынға изге аманат итеп әйтеп ҡалдырыуы менән әһәмиәтле.

Шағирҙың шәхес культы һәм торғонлоҡтоң тынсыу һауаһы шарттарында ижад иткән шиғырҙары, поэмалары - киләсәк быуынға әйтеп ҡалдырған изге аманаты үҙгәртеп ҡороуҙы идеологик яҡтан тәьмин итеүгә, тормошто яңыртыуға, кеше күңелен, уларҙың үҙ-ара мөнәсәбәттәрен сафландырыуға, яңыса фекерләүҙе формалаштырыуға хеҙмәт итә. Рәми Ғарипов заманыбыҙҙың иң оло трагедияһын тыуҙырған шәхес культы хаҡында илебеҙҙә үҙгәртеп ҡороу әле башланмаған осорҙа - торғонлоҡ йылдарында әйтеп ҡалдырҙы.Шағир 1937 йыл фажиғәһен дөрөҫ баһаланы. Сталиндың шәхес культының күп миллионлы ҡорбан килтереүе әле ул саҡ билдәле түгел ине. Билдәлелек шарттарында осорҙоң трагедиялары көндән-көн нығыраҡ асыла барҙы.

Шағир Рәми Ғарипов шәхес культын фашлау менән бергә ошо осорҙа халыҡтың хеҙмәте нигеҙендә ирешелгән уңыштарҙы ла юғары баһалай. Осорҙоң ҡаршылығын ул «бер осонан бал, икенсе осонан ҡан тамған» серле ҡурай образы аша дөйөмләштерҙе. Тарихты дөрөҫ баһалауҙың, шәхес культын фашлауҙың киләсәк өсөн, йәмғиәттең артабанғы үҫеше өсөн әһәмиәтле булырын айырыуса ныҡ иҫкәртте.

Шәхес культы осоро фажиғәләренең сәбәптәре һуҡыр табыныуҙа, халыҡ зиһененең томаланыуында, йоҡоға талыуында, ғәмһеҙлектә, тип күрһәтә шағир.

Шәхес культына ҡаршы торорлоҡ көс - халыҡ. Илебеҙҙең данын күтәргән халыҡҡа шағир:

Бөтә донъя беҙгә табынғанда

Ниңә һуң беҙ уға табындыҡ!

Гүйә, беҙ юҡ инек! Ниңә шулай,

Ер аҫтына һеңеп аҡҡан һыуҙай.

Хаҡлыҡ өсөн һуңлап табылдыҡ?! -

тигән һүҙҙәр менән мөрәжәғәт итте.

Килер быуындарҙы тарихтан һабаҡ алырға саҡырып:

Ете йәшәр ләкин күреп торһон

Етмеш йәшәр ниҙәр ҡылғанды!Был вәхшәтте тарих онотмаһын.

Онотмаһын тыуыр быуындар.

Ерҙә тағы берәй алла тыуһа.

Ул алланы ерҙән ҡыуһындар!

тип яҙҙы, уяулыҡҡа өндәне, батшаларҙы еңгән, ай-йондоҙға баҡҡан хеҙмәт кешеһен,ижад кешеһен данланы.

Шағирҙың «Табыныу» поэмаһы яҙылғандан һуң илебеҙ торғонлоҡ осорон кисерҙе. Хаҡлыҡ, ғәҙеллек өсөн көрәш, йәмғиәттең үҫеше тотҡарланыуы, шуның һөҙөмтәһе ришәүәтселек, ҡоҙа-ҡоҙағыйлыҡ. дәүләт пландарын үтәү урынына алдап яҙыуҙар, хөкүмәт ҡаҙнаһын талау, наркомания, эскеселек, хулиганлыҡ һ. б. шуның кеүек күренештәр сәскә атты. Ғәҙеллек өсөн, хаҡлыҡ өсөн көрәшеүсе тура һүҙле кешеләргә эшләү һәм көрәшеү ауырлашты. Йыш ҡына уларҙың исемдәре нахаҡҡа рәнйетелде, ярлыҡ йәбештерелде. Бөйөк рус яҙыусыһы А. Т. Твардовскийҙың алтмышынсы йылдарҙа яҙылып та үҙгәртеп ҡороу йылдарына тиклем баҫылмай ятҡан «По праву памяти» әҫәре кеүек, Рәми Ғариповтың да «Табыныу» поэмаһы 1988 йылға тиклем донъя күрә алмай ятты.Шағир торғонлоҡ йылдарында ауыр шарттарҙа, нахаҡҡа рәнйетелеп йәшәне. Ләкин ул үҙ ғүмерен һуңғы һулышына тиклем хаҡлыҡ, ғәҙеллек өсөн, ижад менән, йыр, шиғыр менән тулы киләсәк өсөн көрәшкә арнаны.Шәхес культы осороноң ҡойондары Рәмиғә айырыуса көслө ҡағылды.Шул заманым минең саф иманым,

Ир булырға ул бит өйрәтте,тип яҙҙы шағир шул замандың дауылдарына түҙеп йәшәүе тураһында. Ләкин заман һәм шәхес бәрелешендә миллионлаған кешеләрҙе һәләк иткән заман дауылдары көслөрәк булып сыҡты. Заманым тип тамаҡ ярмаһам да Заман ярып үтте йөрәкте, -

тип яҙған шағирҙың ғүмере ваҡытһыҙ бик иртә ӨҘӨЛДӨ.

Библиография

1. Бикбаев Рауил . Шағир һүҙе – шағир намыҫы: ижади портреттар, рецензиялар, сығыштар, интервью, мәҡәләләр. – Өфө: «Китап», 1997. – 512 бит.

2. Хөсәйенов Ғайса. Шағирҙар. Әҙәби портреттар. Өфө, Башҡортостан китап нәшриәте, 1981. – 240 бит.

3. Хөсәйенов Ғ.Б., Байымов Р.Н. Хәҙерге башҡорт әҙәбиәте: урта мәктәптең ẊῙ синыфы өсөн дәреслек. – Өфө: Башҡортостан «Китап» нәшриәте, 2002. – 248 бит.

Йөкмәткеһе

Инеш һүҙ.

Зарланмайым заманыма шиғыры.

Рәми Ғарипов һәм заман.

Библиография.

infourok.ru

Творчество Рами Гарипова (9 класс)

Народный поэт Башкортостана Рами Ягафарович Гарипов родился 12 февраля 1932 года в деревне Аркаул Салаватского района Башкирской АССР в семье колхозника.

Семилетнюю школу закончил в родной деревне, затем учился в Уфимской средней школе № 9.

В 1950—1955 годах — студент Литературного института им. А. М. Горького. По окончании института работал в редакциях газеты «Совет Башкортостаны», журнала «Агидель» и редактором художественной литературы Башкирского книжного издательства.

В 1959—1964 гг. Рами Гарипов жил в родных краях, работал секретарем комсомольской организации колхоза «Юрюзань» и совхоза «Саргамыш» Салаватского района, завотделом Салаватской районной газеты.

В 1964—1966 годах — литературный сотрудник газеты «Совет Башкортостаны», а в 1968—1972 гг. ответственный секретарь журнала «Башкортостан кызы».

Рами Гарипов начал печататься в 1950 г. Первое стихотворение опубликовано в журнале «Әҙәби Башкортостан» в 1950 г.

Первая книга стихов «Юрюзань» (1954) была дипломной работой студента Литературного института. Сборники стихов «Каменный цветок» (1958), «Песня жаворонка» (1964) он посвятил родному краю, природе, своим землякам. В последующих сборниках «Полет» (1966), «Заветное слово» (1969), «Рябинушка» (1974) — чувствуется тяготение к философской лирике. Размышления о смысле жизни, об исторической судьбе народа, о духовной связи поколений, тревога за будущее родного языка и культуры — определили суть поэзии Р.Гарипова. Он часто обращается к башкирскому поэтическому творчеству, особенно жанрам кубаира и классическим народным песням. Большая заслуга Р. Гарипова в возрождении и развитии этих жанров.

Р. Гарипов известен и как мастер художественного перевода, из поэзии Пушкина, Лермонтова, Есенина, Блока, Гейне, Рудаки, Р. Гамзатова и др. Им переведены так же на башкирский язык сборники рассказов И. Франко «К свету» (1959).

Поэт плодотворно работал над переводами рубаи О. Хаяма. Результатом его переводческой деятельности явилась книга «Моя антология» (1991).

За критическое отношение к советской национальной политике талантливый поэт Р. Гарипов подвергался преследованиям. Многие стихи остались неопубликованными при жизни поэта. Написанная в 1964 году поэма «1937» увидела свет лишь в 1987 году.

Член Союза писателей СССР с 1960 года, откуда исключен за стихотворение о любви к родному языку.

Умер от разрыва сердца 20 февраля 1977 года.

Рами Гарипов посмертно удостоен звания Народный поэт Башкортостана (1992). Посмертно присуждена Республиканская премия имени Салавата Юлаева (1988) с формулировкой «За изданные в последние годы поэтические произведения».

Самое известное стихотворение Рами Гарипова — «Туған тел» («Родной язык»):

ТУҒАН ТЕЛ 

Мин халҡымдың сәскә күңеленән

Бал ҡортондай ынйы йыямын,

Йыямын да — йәнле ынйыларҙан

Хуш еҫле бер кәрәҙ ҡоямын.

Шуға ла мин беләм тел ҡәҙерен:

Бер телдән дә телем кәм түгел

— Көслө лә ул, бай ҙа, яғымлы ла,

Кәм күрер тик уны кәм күңел!..

Халҡым теле минең — хаҡлыҡ теле,

Унан башҡа минең илем юҡ;

Илен hөймәҫ кенә телен hөймәҫ,

Иле юҡтың ғына теле юҡ!

Әсәм теле минең — сәсән теле,

Унан башҡа минең халҡым юҡ,

Йөрәгендә халҡы булмағандың

Кеше булырға ла хаҡы юҡ!

РОДНОЙ ЯЗЫК 

Из цветочного сердца народа

Собираю слова, как нектар,

В золотые поэзии соты

Их кладу, как божественный дар.

Мой язык не бедней, чем другие,

Не устану я им дорожить.

Нежен он, как цветы полевые,

Он — богатство народной души.

Мой язык — это Родины голос.

Без него жить стране не дано.

В ком достоинство живо и совесть,

Тот язык не забудет родной.

Он — язык и певцов, и поэтов,

Он бессмертен, богат и велик,

Добродушный, красивый и светлый

Материнский исконный язык. Перевод Айдара Хусаинова.

docbaza.ru

Реферат Гарипов Рами Ягафарович

Реферат на тему:

План:

Введение
• 1 Биография [1]
• 2 Библиография
• 3 Память
ЛитератураПримечания

Введение

Рами́ Ягафа́рович Гари́пов (башк. Рәми Йәғәфәр улы Ғәрипов; 12 февраля 1932 — 20 февраля 1977) — башкирский поэт.

1. Биография [1]

Народный поэт Башкортостана Рами Ягафарович Гарипов родился 12 февраля 1932 года в деревне Аркаул Салаватского района Башкирской АССР в семье колхозника.

Семилетнюю школу закончил в родной деревне, затем учился в Уфимской средней школе №9.[2][3]

В 1950-1955 годах – студент Литературного института им. А.М.Горького. По окончании института работал в редакциях газеты “Совет Башкортостаны”, журнала “Агидель” и редактором художественной литературы Башкирского книжного издательства.

В 1959-1964 гг. Р.Гарипов жил в родных краях, работал секретарем комсомольской организации колхоза “Юрюзань” и совхоза “Саргамыш” Салаватского района, зав. отделом Салаватской районной газеты.

В 1964-1966 годах – литературный сотрудник газеты “Совет Башкортостаны”, а в 1968-1972 гг. ответственный секретарь журнала “Башкортостан кызы”.

Рами Гарипов начал печататься в 1950 г. Первое стихотворение опубликовано в журнале “Эдэби Башкортостан” в 1950 г.

Первая книга стихов “Юрюзань” (1954) была дипломной работой студента Литературного института. Сборники стихов “Каменный цветок” (1958), “Песня жаворонка” (1964) он посвятил родному краю, природе, своим землякам. В последующих сборниках “Полет” (1966), “Заветное слово” (1969), “Рябин ушка” (1974) – чувствуется тяготение к философской лирике. Размышления о смысле жизни, об исторической судьбе народа, о духовной связи поколений, тревога за будущее родного языка и культуры – определили суть поэзии Р.Гарипова. Он часто обращается к башкирскому поэтическому творчеству, особенно жанрам кубаира и классическим народным песням. Большая заслуга Р.Гарипова в возрождении и развитии этих жанров.

Р.Гарипов известен и как мастер художественного перевода, из поэзии Пушкина, Лермонтова, Есенина, Блока, Гейне, Рудаки, Р.Гамзатова и др. Им переведены так же на башкирский язык сборники рассказов И.Франко “К свету” (1959).

Поэт плодотворно работал над переводами рубаи О.Хаяма. Результатом его переводческой деятельности явилась книга “Моя антология” (1991).

За критическое отношение к советской национальной политике талантливый поэт Р.Гарипов подвергался преследованиям. Многие стихи остались неопубликованными при жизни поэта. Написанная в 1964 году поэма “1937” увидела свет лишь в 1987 году.

В 1988 году ему посмертно присуждена Республиканская премия имени Салавата Юлаева.

Был Членом Союза писателей СССР с 1960 года.

За стихотворение о любви к родному языку замечательного поэта Рами Гарипова исключили из Союза писателей, и он, затравленный, умер от разрыва сердца 20 февраля 1977 года.

Башҡорт теле.Мин халҡымдың сәскә күңеленәнБал ҡортондай ынйы йыямын,Йыямын да - йәнле ынйыларҙанХуш еҫле бер кәрәҙ ҡоямын.

Шуға ла мин беләм тел ҡәҙерен:Бер телдән дә телем кәм түгел-Көслө лә ул, бай ҙа, яғымлы ла,Кәм күрер уны тик кәм күңел.

Халҡым теле миңә-хаҡлыҡ теле,Унан башҡа минең илем юҡ;Илен hөймәҫ кенә телен hөймәҫ,Иле юҡтың ғына теле юҡ!

Әсәм теле миңә - сәсән теле,Унан башҡа минең халҡым юҡ,Йөрәгендә халҡы булмағандыңКеше булырға ла хаҡы юҡ!

2. Библиография

• Сочинения. В 3 томах. Уфа, 1996-1998

• Юрюзань. Стихи. Уфа, 1954

• Каменный цветок. Лирика. Уфа, 1958

• Песни жаворонка. Уфа, 1964

• Полет. Стихи. Уфа, 1966

• Заветное слово. Уфа, 1969

• Рябинушка. Стихи. Уфа, 1974

• Звездные думы. Стихи. Уфа, 1979

• Песня подснежника. Уфа, 1981

• Моя антология. Переводы. Уфа, 1990

• Алырымкош менэн Бирмэмкош. Избранные произведения. Уфа, 1992

• Горицвет. Стихи. Уфа, 1969 (на русск.яз.)

• Возвращение. Стихи и поэма. Предисл. М.Карима. М., 1981

3. Память

В деревне Аркаул Салаватского района открыт дом-музей, установлен бюст поэта. Создан фильм о жизни и творчестве.

Имя Рами Гарипова носят:

• Башкирская республиканская гимназия-интернат № 1;[3]

• Улица в селе Аркаул;

• В ноябре 1990 года учреждена премия имени Рами Гарипова.[4]

• В г.Уфе есть улица Рами Гарипова.

Литература

Карим М. Письмо к Рами Гарипову. Карим М. Лицом к восходящему солнцу. Уфа, 1960

Рами Гарипов. Тимергалина Р. Писатели Башкортостана. Уфа, 1968

Гайнуллин М., Хусаинов Г. Писатели Советской Башкирии. Уфа, 1988

Хусаинов Г. Слова завещания. О Рами Гарипове. Хусаинов Г. Поэты. Уфа, 1981

История башкирской литературы. В 6 томах. Т.5. Уфа, 1994

Бикбаев Р. Слово поэта – совесть поэта. Уфа, 1997

Примечания

1. Сайт с полной биографией - www.bashculture.ru/archives/82
2. Сейчас называется Башкирская республиканская гимназия-интернат №1 имени Рами Гарипова
3. ↑ 12 Сайт гимназии. - brgi1.ucoz.ru/index/0-2
4. Ватандаш / Соотечественник / Compatriot - www.vatandash.ru/index.php?article=1750

wreferat.baza-referat.ru

Открытый урок башкирского языка "Рами Гарипов"

Асыҡ дәрестең темаһы: Рәми иленә сәйәхәт.

Маҡсаты:1.Рәми Ғариповтың биографияһы һәм ижады менән танышыу;

2.Уның шиғырҙарын тасуири һөйләү, дөрөҫ һөйләмдәр һөйләү;

3.Тыуған илгә,туған телгә ,милләткә ихтирам уятыу.

Йыһазландырыу:китаптары,”Йәшлек “ газетаһы,плакаты,компьютер.

Таҡтала:число,Рәми иленә сәйәхәт.

Дәрес барышы:1. Ойоштороу.(слайд 1)

-Һаумыһығыҙ! -Ултырығыҙ.

2.Бөгөн дәрестең темаһы: “Рәми иленә сәйәхәт”.Дәрес Башҡортостандың халыҡ шағиры

Рәми ағай Ғариповтың 80 йыл тулыуына арналған . Һеҙ Рәми Ғарипов һәм уның ижады менән танышырһығыҙ.Уның поэзияһында төп темаларҙы белеп үтерһегеҙ.

Бөгөнгө дәрестең эпиграфы итеп Рәми Ғариповтың “Аманат”шиғыр юлдарын уҡып ишет-

терер инем.(слайд 2)

Илең барҙа телең бар,

Телең барҙа иркең бар.

Ерең, күгең- икең бар,

Утың,һыуың- дүртең бар. (тәржемә итәләр)

Тимәк ,кешегә нимә кәрәк ? (Земля,небо,огонь,вода.Нужно их беречь.)

3.Дәфтәргә число,темаһын яҙығыҙ.Ошо юлдарҙы яҙып алығыҙ.

11.Рәми ағай Ғарипов телем,илем,халҡым тип бөтә ғүмерен һәм ижадын бағышлаған.Хәҙер Анастасия Сәлимйәнова “Туған тел” шиғырын һөйләп ишеттерер.Һеҙ иғтибар менән тыңлағыҙ,аҙаҡ был шиғыры менән шағир нимә әйтергә теләгәнен яҙып ҡуйырбыҙ.(слайд 3 “ ТУҒАН ТЕЛЕМ КӨСЛӨ ЛӘ, БАЙ ҘА ,ЯҒЫМЛЫ ЛА.”)

2.Рәми Ғариповтың биографияһы (слайд 4.),плакатын эләм,фотоларын күрһәтәм.

Рәми Йәғәфәр улы Ғарипов 1932 йылдың 12 февралендә Башҡортостандың Салауат районы Арҡауыл ауылында тыуған.Атаһы Йәғәфәр Мөхәмәтрәхим улы райондың беренсе доброволеце булып һуғышҡа китә, 1943 йылда Сталинград янында һәләк була.Әсәһе Гөлмәрйәм Хисбулла ҡыҙы алдынғы иген йыйыусы була.Улар дүрт бала әсәһе менән тороп ҡала.Рәми ғаиләлә ҙур бала булғанға бөтә ауырлыҡ уға төшә.Ул ат көтә,бесән саба,урман йыға.Уның тәүге шиғырҙары 1950 йылда күренә башлай.Беренсе китабы “Йүрүҙән” 1954 йылда баҫылып сыға.

Ауылдағы ете йыллыҡ мәктәпте тамамлағас Өфөләге 9-сы һанлы интернат-мәктәпкә уҡырға килә.1950-1955 йылдарҙа Мәскәүҙәге М.Горький исемендәге әҙәбиәт институтында белем ала.Тыуған иленә ҡайтҡас “Совет Башҡортостаны” газетаһы, “Ағиҙел”, “башҡортостан ҡыҙы “ журналдарында редактортбулып эшләй.

Ҡыҫҡа ғүмер эсендә бик бай мираҫ ҡалдыра.Шунан бер-бер артлы китаптар донъя күрә.

“Таш сәскә”, “Һабантурғай йырҙары”, “Аманат” һ.б.Шулай ҙа уның бик күп әҫәрҙәре үҙе үлгәс баҫыла.”Табыныу”,”Умырзая йырҙары” һ.б. 1 томы-1996й.,11 томы-1998йылда сыға.(китабын күрһәтәм)

Р.Ғарипов тәржемә өлкәһендә лә әүҙем эшләй.Омар Хаям,Шекспир,Пушкин,Лермонтов,

Есенин,Твардовский әҫәрҙәрен тәржемә итә.1990 йылда “Минең антологиям” исемле китабы баҫылып сыға.1987 йылда “Табыныу”,”Умырзая йыры” китаптары өсөн Р.Ғариповты БР Салаут Юлаев исемендәге дәүләт премияһына лайыҡ була.1992 йылда

Уға Башҡортостандың халыҡ шағиры тигән юғары исем бирелә.Бөгөн ул уҡыған мәктәп-интернат Беренсе республика гимназия исемен йөрөтә.(слайд)Уға арнап “Рәми Ғарипов уҡыуҙары” кисәләре үткәрелә.Быйыл Мәжит Ғафури исемендәге Башҡорт драма театры артистары яҙыусы Зөһрә Бураҡаеваның сценарийы буйынса “Февраль.Буран...” исемле

әҙәби проекты күрһәтелә.

3. “Һүҙем бар” шиғырын Сәлимгәрәев Артур һөйләй.

Уның шиғырҙарын иҫән саҡта уҡымаһаҡта,ул һәр ваҡыт үҙ һүҙен әйтергә,нисек халыҡҡа еткерергә белгән.(слайд 6) ӘЙТЕР ҺҮҘЕМ- ЕЛДӘРҘӘ,ГӨЛДӘРҘӘ,ҺЫУҘАРҘА,ТАУҘАРҘА.

4.Шағирҙың иң яратҡан миҙгеле- яҙ,иң яратҡан сәскәһе- умырзая,иң яратҡан күренеш-ағын һыу,иң яратҡан ҡошо-һабантурғай булған.Былар барыһы ла яңырыу,уяныу билдәләре.

“Һабантурғай” шиғырын Агапов Дмитрий һөйләй.Был йөрәгем ,ахыры, шулай йырлай.

5. “Йырҙарыма ҡайтам” шиғырында ул үҙенең тыуған төйәге Салауат районына ҡайтыуы тураһында һөйләй, өс йыл уға ауылда эшләргә тура килә. Кеше ерҙә ни өсөн йәшәй һорауына яуап эҙләй.Туриянова Зарина һөйләп ишеттерә.

“ КЕШЕ БӘХЕТЛЕ ИЛЕ МЕНӘН.”-ти , автор.

6. Ваҡытында уға яҙырға,матбуғатта шиғырҙарын баҫтырырға бирмәйҙәр.Уны милләтсе,

ғәҙел,дөрөҫлөктө яҡлаусыны яратмайҙар.Ә ул һаман хыяллана, ҡасандыр уның китаптарын уҡырҙар,баҫтырырҙар тип.

“Кеше” шиғырында беҙ ишетәбеҙ.Мирхәйҙәрова Кәмилә һөйләй.

БӘХЕТЛЕ ИТЕП КҮРӘ, КИЛӘСӘКТЕҢ МАТУР КЕШЕҺЕН.(яҙалар)Ысынлап та бөгөн ошо һүҙҙәрҙең ысынлығын,дөрөҫлөгөн күрәбеҙ.

7.Бик күп шиғырҙарын кешеләргә бағышлап яҙған,уҡытыусыһы Мәрйәм апайға,скульптор

С.Тавасиевҡа,ҡатыны Надяға,балалары: Салауат,Азамат,Гөлнараға,әсәһенә,Ғ.Туҡайға,

С.Юлаевҡа һ.б. Уның шиғыр юлдарына коспозиторҙар көй ижад иткән.”Кәкүк”,”Үтте лә китте йәшлегем.”,”Сыңрау торна” һ.б. “Салауат батыр “ йырын тыңлатам.

8.Бына ,Рәми Ғариповтың ҡәләмдәштәре нимә тигәндәр.(слайд7)Уҡыйҙар,тәржемә итәләр.Күсереп яҙалар.

ЙОМҒАҠЛАУ .БАҺАЛАУ.

“Мин үткән дә,киләсәк тә булдым, бөгөнгө лә булдым бөтәһе.”Ул уҙғандар менән ғорурланып,бөгөнгөһөн ҡарап һыҙланып, киләсәккә ҡарап өмөтләнеп йәшәгән.

Тормоштоң яңырыуы,ерҙең йәшәреүе уның өсөн иң ҙур шатлыҡ булған.Беҙ кешеләр шундай шәхестәр булғанда ғорурланып,дәртләнеп йәшәргә тейешбеҙ.

ӨЙГӘ ЭШ.Кем ул Рәми Ғарипов?Шул һорауға 5-6 һөйләм яҙып килергә.

infourok.ru

Гарипов, Рами Ягафарович, биография, библиография, память

Рами́ Ягафа́рович Гари́пов (Рәми Йәғәфәр улы Ғарипов; 12 февраля 1932 — 20 февраля 1977) — башкирский поэт.

Биография

Народный поэт Башкортостана Рами Ягафарович Гарипов родился 12 февраля 1932 года в деревне Аркаул Салаватского района Башкирской АССР в семье колхозника.

Семилетнюю школу закончил в родной деревне, затем учился в Уфимской средней школе № 9.

В 1950—1955 годах — студент Литературного института им. А. М. Горького. По окончании института работал в редакциях газеты «Совет Башкортостаны», журнала «Агидель» и редактором художественной литературы Башкирского книжного издательства.

В 1959-64 гг. Рами Гарипов жил в родных краях, работал секретарем комсомольской организации колхоза «Юрюзань» и совхоза «Саргамыш» Салаватского района, завотделом Салаватской районной газеты.

В 1964—1966 годах — литературный сотрудник газеты «Совет Башкортостаны», а в 1968—1972 гг. ответственный секретарь журнала «Башкортостан кызы».

Рами Гарипов начал печататься в 1950 г. Первое стихотворение опубликовано в журнале «Эдэби Башкортостан» в 1950 г.

Первая книга стихов «Юрюзань» (1954) была дипломной работой студента Литературного института. Сборники стихов «Каменный цветок» (1958), «Песня жаворонка» (1964) он посвятил родному краю, природе, своим землякам. В последующих сборниках «Полет» (1966), «Заветное слово» (1969), «Рябинушка» (1974) — чувствуется тяготение к философской лирике. Размышления о смысле жизни, об исторической судьбе народа, о духовной связи поколений, тревога за будущее родного языка и культуры — определили суть поэзии Р.Гарипова. Он часто обращается к башкирскому поэтическому творчеству, особенно жанрам кубаира и классическим народным песням. Большая заслуга Р. Гарипова в возрождении и развитии этих жанров.

Р. Гарипов известен и как мастер художественного перевода, из поэзии Пушкина, Лермонтова, Есенина, Блока, Гейне, Рудаки, Р. Гамзатова и др. Им переведены так же на башкирский язык сборники рассказов И. Франко «К свету» (1959).

Поэт плодотворно работал над переводами рубаи О. Хаяма. Результатом его переводческой деятельности явилась книга «Моя антология» (1991).

За критическое отношение к советской национальной политике талантливый поэт Р. Гарипов подвергался преследованиям. Многие стихи остались неопубликованными при жизни поэта. Написанная в 1964 году поэма «1937» увидела свет лишь в 1987 году.

Член Союза писателей СССР с 1960 года, откуда исключен за стихотворение о любви к родному языку.

Умер от разрыва сердца 20 февраля 1977 года.

Рами Гарипов посмертно удостоен звания Народный поэт Башкортостана (1992). Посмертно присуждена Республиканская премия имени Салавата Юлаева (1988) с формулировкой «За изданные в последние годы поэтические произведения».

Башҡорт теле.

Мин халҡымдың сәскә күңеленән

Бал ҡортондай ынйы йыямын,

Йыямын да — йәнле ынйыларҙан

Хуш еҫле бер кәрәҙ ҡоямын.

Шуға ла мин беләм тел ҡәҙерен:

Бер телдән дә телем кәм түгел-

Көслө лә ул, бай ҙа, яғымлы ла,

Кәм күрер уны тик кәм күңел.

Халҡым теле миңә-хаҡлыҡ теле,

Унан башҡа минең илем юҡ;

Илен hөймәҫ кенә телен hөймәҫ,

Иле юҡтың ғына теле юҡ!

Әсәм теле миңә — сәсән теле,

Унан башҡа минең халҡым юҡ,

Йөрәгендә халҡы булмағандың

Кеше булырға ла хаҡы юҡ!

Библиография

• Сочинения. — В 3 тт. — Уфа, 1996—1998
• Юрюзань. Стихи. — Уфа, 1954
• Каменный цветок. Лирика. — Уфа, 1958,
• Песни жаворонка. — Уфа, 1964
• Полет. Стихи. — Уфа, 1966
• Заветное слово. — Уфа, 1969
• Рябинушка. Стихи. — Уфа, 1974
• Звездные думы. Стихи. — Уфа, 1979
• Песня подснежника. — Уфа, 1981
• Моя антология. Переводы. — Уфа, 1990
• Алырымкош менэн Бирмэмкош. Избранные произведения. — Уфа, 1992
• Горицвет. Стихи. — Уфа, 1969. ref-ru
• Возвращение. Стихи и поэма. / Предисл. М. Карима. — М., 1981.

Память

В деревне Аркаул Салаватского района открыт дом-музей, установлен бюст поэта. Создан фильм о жизни и творчестве.

Имя Рами Гарипова носят:

• Башкирская республиканская гимназия-интернат № 1;
• Улица в селе Аркаул;
• В ноябре 1990 года учреждена премия имени Рами Гарипова.
• В г. Уфе есть улица Рами Гарипова.

www.cultin.ru

Рами Гарипов - это... Что такое Рами Гарипов?

Рами Гарипов

Рами Ягафарович Гарипов (башк. Рәми Йәғәфәр улы Ғәрипов; 12 февраля 1932 — 20 февраля 1977) — башкирский поэт.

Биография [1]

Народный поэт Башкортостана Рами Ягафарович Гарипов родился 12 февраля 1932 года в деревне Аркаул Салаватского района Башкирской АССР в семье колхозника.

Семилетнюю школу закончил в Аркауле, затем учился в Уфимской средней школе №9.[2][3]

В 1950-1955 годах – студент Литературного института им. А.М.Горького. По окончании института работал в редакциях газеты “Совет Башкортостаны”, журнала “Агидель” и редактором художественной литературы Башкирского книжного издательства.

В 1959-1964 г.г. Р.Гарипов жил в родных краях, работал секретарем комсомольской организации колхоза “Юрюзань” и совхоза “Саргамыш” Салаватского района, зав. отделом Салаватской районной газеты.

В 1964-1966 годах – литературный сотрудник газеты “Совет Башкортостаны”, а в 1968-1972 г.г. ответственный секретарь журнала “Башкортостан кызы”.

Рами Гарипов начал печататься в 1950 г. Первое стихотворение опубликовано в журнале “Эдэби Башкортостан” в 1950 г.

Первая книга стихов “Юрюзань” (1954) была дипломной работой студента Литературного института. Сборники стихов “Каменный цветок” (1958), “Песня жаворонка” (1964) он посвятил родному краю, природе, своим землякам. В последующих сборниках “Полет” (1966), “Заветное слово” (1969), “Рябин ушка” (1974) – чувствуется тяготение к философской лирике. Размышления о смысле жизни, об исторической судьбе народа, о духовной связи поколений, тревога за бедующее родного языка и культуры – определили суть поэзии Р.Гарипова. Он часто обращается к башкирскому поэтическому творчеству, особенно жанрам кубаира и классическим народным песням. Большая заслуга Р.Гарипова в возрождении и развитии этих жанров.

Р.Гарипов известен и как мастер художественного перевода, из поэзии Пушкина, Лермонтова, Есенина, Блока, Гейне, Рудаки, Р.Гамзатова и др. Им переведены так же на башкирский язык сборники рассказов И.Франко “К свету” (1959).

Поэт плодотворно работал над переводами рубаи О.Хаяма. Результатом его переводческой деятельности явилась книга “Моя антология” (1991).

За критическое отношение к советской национальной политике талантливый поэт Р.Гарипов подвергался преследованиям. Многие стихи остались неопубликованными при жизни поэта. Написанная в 1964 году поэма “1937” увидела свет лишь в 1987 году.

В 1988 году ему посмертно присуждена Республиканская премия имени Салавата Юлаева.

Был Членом Союза писателей СССР с 1960 года.

За стихотворение о любви к родному языку замечательного поэта Рами Гарипова исключили из Союза писателей, и он, затравленный, умер от разрыва сердца 20 февраля 1977 года.

Башҡорт теле.Мин халҡымдың сәскә күңеленәнБал ҡортондай ынйы йыямын,Йыямын да - йәнле ынйыларҙанХуш еҫле бер кәрәҙ ҡоямын.

Шуға ла мин беләм тел ҡәҙерен:Бер телдән дә телем кәм түгел-Көслө лә ул, бай ҙа, яғымлы ла,Кәм күрер уны тик кәм күңел.

Халҡым теле миңә-хаҡлыҡ теле,Унан башҡа минең илем юҡ;Илен hөймәҫ кенә телен hөймәҫ,Иле юҡтың ғына теле юҡ!

Әсәм теле миңә - сәсән теле,Унан башҡа минең халҡым юҡ,Йөрәгендә халҡы булмағандыңКеше булырға ла хаҡы юҡ!

Библиография

• Сочинения. В 3 томах. Уфа, 1996-1998

• Юрюзань. Стихи. Уфа, 1954

• Каменный цветок. Лирика. Уфа, 1958

• Песни жаворонка. Уфа, 1964

• Полет. Стихи. Уфа, 1966

• Заветное слово. Уфа, 1969

• Рябинушка. Стихи. Уфа, 1974

• Звездные думы. Стихи. Уфа, 1979

• Песня подснежника. Уфа, 1981

• Моя антология. Переводы. Уфа, 1990

• Алырымкош менэн Бирмэмкош. Избранные произведения. Уфа, 1992

• Горицвет. Стихи. Уфа, 1969 (на русск.яз.)

• Возвращение. Стихи и поэма. Предисл. М.Карима. М., 1981

Память

В деревне Аркаул Салаватского района открыт дом-музей, установлен бюст поэта. Создан фильм о жизни и творчестве.

Имя Рами Гарипова носят:

• Башкирская республиканская гимназия-интернат № 1;[3]

• В ноябре 1990 года учреждена премия имени Рами Гарипова.[4]

• В г.Уфе есть улица Рами Гарипова.

Литература

Карим М. Письмо к Рами Гарипову. Карим М. Лицом к восходящему солнцу. Уфа, 1960

Рами Гарипов. Тимергалина Р. Писатели Башкортостана. Уфа, 1968

Гайнуллин М., Хусаинов Г. Писатели Советской Башкирии. Уфа, 1988

Хусаинов Г. Слова завещания. О Рами Гарипове. Хусаинов Г. Поэты. Уфа, 1981

История башкирской литературы. В 6 томах. Т.5. Уфа, 1994

Бикбаев Р. Слово поэта – совесть поэта. Уфа, 1997

Примечания

Ссылки

dvc.academic.ru

Смотрите также

• 
  Реферат роль денег в обществе
• 
  Вклад павлова в медицину реферат
• 
  Реферат машинные стежки и строчки
• 
  Реферат на тему перловая крупа
• 
  Реферат на тему стрессоустойчивость менеджера
• 
  Крылатые фразы и выражения реферат
• 
  Реферат семейное образование в россии
• 
  Реферат на тему династия цинь
• 
  Реферат на тему тригонометрическое нивелирование
• 
  Реферат психологические средства воспитательного воздействия
• 
  Уздг сосудов головного мозга реферат