Праздник "Сабантуй" для начальных классов. Реферат на тему сабантуй на татарском языке
Сабантуй
Сабантуй (сабан – плуг, туй – свадьба, ягъни сабан туе – свадьба плуга, сабан бәйрәме мәгънәсендә) – искиткеч күңелле, шау-гөр килеп торган, бар халыкны бер мәйданга туплаучы әлеге бәйрәмнең тарихы бик борынгы төрки бабаларыбызга барып тоташа. Сабан туен язгы кыр эшләре башланганчы, җир кардан әрчелеп язгы кояшның җирне җылыткан беренче нурлары белән бергә үткәргәннәр. Ул иң элек хәвеф-хатәрсез генә җирдән мул уңыш җыеп алуны ялваруны хәтерләткән йолалардан, җиргә корбан бирүдән, аш-су хәстәрләүдән гыйбәрәт булган. Тора-бара чорлар, тарихи вакыйгалар йогынтысында бәйрәмнең уздырыу вакыты, структурасы үзгәреш кичерсә дә асылдагы мәгънәсе, эчтәлеге, әһәмияте: халыкны бер мәйданга җыеп, берләштереп күңел ачуы, көч сынашуы – үзгәрешсез калган. Йөгереш, ат чабышы, көрәш, капчык сугышы кебек ярышларны уздыруны ата бабаларыбыз буыннардан буынга күчереп, саклап килгәннәр. Казан ханлыгы чорында Сабантуйның иң массакүләм, зур бәйрәм булганлыгы билгеле.
Егерменче гасыр башында бу бәйрәмне кыр эшләре башланганчы түгел, ә чәчү, сабан тәмамлангач уздыра башлыйлар. Ул татар, башкорт, чуваш халыкларында уен-ярышлар белән бер рәттә халыкның милли җыр-биюләре, этник фольклоры мәдәни чарасы бер мәйданга җыелган бәйрәм төсен ала.
1990 елда Сабантуй закон нигезендә Республика бәйрәмнәре исемлегенә кертелде. Һәм бүгенге көнгә кадәр бу бәйрәм татар милләтенең рухи бердәмлеген саклаучы, мәдәниятен, телен, гореф-гадәтләрен чагылдыручы бәйрәме булып килде. Ул гына да түгел, Сабантуй татарларны, аларның милләтен, милли үзенчәлекләрен башкаларга таныту чарасы да булып тора. Сабантуй Татарстанда гына түгел, ә татарлар яшәгән башка төбәкләрдә Украина, Казахстан, Әзербәйҗан, Германия, Америка һ.б. илләрдә бәйрәм ителә.
Татарстанда Сабантуй
Сабантуй беренче чиратта авылларда, аннан район үзәкләрендә, бераздан зур шәһәрләрдә һәм иң ахырда башкалада – Казан шәһәрендә уздырыла. Әлеге бәйрәмнәрнең вакыкт аралыгы бер айны тулысы белән диярлек колачлый. Чөнки сабантуйлары атна ахырында шимбә-якшәмбе көннәрендә бәйрәм итәләр.
Бәйрәм төсе, бәйрәм кәефе иң элек авыллардан башлана. Сабантуй билгеләнелгән көнгә ике-өч көн кала оештыручылар белән берлектә авыл яшьләре җигелгән атларга утырып урамнар буйлап җырлап-биеп бүләкләр җыеп йөриләр. Башына чигелгән сөлге уралган колгага авыл халкы берәм-берәм кайсы тастымал, кайсы баш яулыгы, ашъяулыгы, тукыма кисәкләре чыгарып бәйлиләр. Бүләк итеп ир ат күлмәкләре, исле сабын, чигелгән кулъяулыклары да чыгарыла, йомырка салынган кашыкны авызга кабып йөгерү ярышы өчен йомыркалар да хәтсез җыела. Бүләк җыешып йөргән бала-чага, малай-шалайларга да кәнфит-прәнник, сагыз ише тәм-томнар эләгә. Шулай итеп әлеге вакыйга бәйрәмдә батырларга, катнашучыларга бүләк җыю гына булып калмый, ә халыкка бәйрәм күтәренкелеге, яхшы кәеф тә өләшә. Бәйрәм көне җитүгә авыл шәһәрләрдән кайткан туган-тумачалар, балалар, кунаклар белән гөрли, күптән күрешмәгән дуслар, кардәшләр, танышларның шат авазлары белән тула.
Сабантуй иртәсендә һәркем мул табыннардан сыйланып, матур киемнәрен киеп җыен буласы кырга юнәлә. Гадәттә ул авыл йортларыннан бераз читтәрәк урман янәшәсендәге берәр алан, яки агачлар утыртып әзерләнгән махсус урын – мәйдан була. Мәйдан сабантуй бәйрәме, ярышлары күңел ачу чаралары өчен алдан ук хәстәрләнә. Утырыр өчен эскәмияләр белән әйләндереп алынган зур түгәрәк уртасына әтәчкә менү ярышы өчен биек колга куела, бер як читтәрәк капчык сугышы, икенче яктарак авыш баганага менү ярышлары өчен баганалар урнаштырыла. Мәйданның түрендә сәхнә һәм аның каршында сабантуй бәйрәменең иң куңелле ярышы – милли көрәш өчен урын әзерләнә.
Бәйрәм ярышларны уздыру, бүләкләү һәм җыр-бию, котлаулар белән үрелеп бара. Сабантуйны авыл җирлегендә авыл советы идарәсе, колхоз җитәкчеләренең, шәһәрләрдә администрация башлыкларының, президентның тәбрикләү сүзләре башлап җибәрә. Ярышлардан беренче булып, гадәттә, әтәчкә менү ярышын башлыйлар. Озын багананың иң очындагы читлеккә әтәч куела. Шуны менеп читлектән чыгара алучы – җиңүче, әтәч һәм бүләк – аныкы. Авылларда андый җитезләр бер я ике генә була, әмма шәһәр сабантуйларында исә берничә булырга мөмкин, шуңа күрә алар арасында җиңүче дип иң тиз менеп җитүчесе таныла. Авыш баганага менү беренче яңгырашка бик җиңел тоелса да, чынлыкта күп көч һәм осталык таләп итә. Авыш итеп җиргә кертелгән багананың очына кадәр егылмыйча барып җитәргә кирәк. Монда үз гәүдәсен, авырлыгын тигез тота белгәннәр генә җиңә ала. Чүлмәк вату ярышы чын мәгънәсендә күңел ачу өчендер, мөгаен. Мәйдан уртасында күзе бәйләнгән килеш таяк белән чүлмәккә сугарга маташучыларны бар халык карап көч биреп тора. Тик күзенә берни күренмичә каяндыр нәрсәнедер таба алуны бөтен кеше дә булдыра алмый шул, ә бар көче белән чүлмәк ватам дип такыр җиргә эләктергән кешеләрне күзәтү үзе бер күңелле күренеш.
Ике ир бил турысындагы биеклектә урнаштырылган баганага кара-каршы менеп утырганнар да, салам тутырылган капчык белән көндәшен бәреп төшерермәкче булалар. Капчык сугышы дип атала әлеге төр ярыш. Биредә елгырлык та, көч тә, җитезлек тә сынала. Сабантуй бәйрәмен атлар чабышыннан башка күз алдына да китереп булмый. Халыкта хәтта ат чабышыннан башка узган Сабан туе – гармунсыз туй кебек дигән әйтем дә бар. Авыллардагы ярышларда күрше авыллардын килгән йорт, эш атлары чабышса зуррак сабантуйларда – шәһәрләрдә профессиональ чабышкы җайдаклар ярыша. Һәркайсы да искиткеч күренеш. Авыл халкының туган тумачасына көч биреп дәррәү килеп атларны каршылавы дисеңме, шәһәр җыеннарындагы кызыксыну катыш дәрт белән чабышкыларны күзләве дисеңме, беренчелектә килгән атларның муенына сөлге урап мәйдан әйләндергәндәге алкышлар дисеңме – һәммәсе, һәммәсе милли сабантуйга гына хас күңел күтәренкелеге, шатлык, куаныч, сөенеч, бердәмлек белән сугарылган. Шуңа күрә дә ат ярышларын бәйрәм башланып оешып киткәч, кешеләр бәйрәм дулкынына тәмам кушылып беткәч кенә оештыралар. Ләкин бу әле бәйрәмнең кызыгы бетте дигән сүз түгел, киресенчә алда әле тагын да төрле-төрле ярышлар көтә.
Капчык киеп йөгерү ярышларын күбрәк хатын-кызлар ярата, шуңа да бу ярышта күбрәк алар катнаша. Билгә кадәр капчык киеп билгеле бер араны йөгереп урап килергә кирәк. Берничә хатын кыз арасыннан беренче килүчесе җиңүче буда.
Чиләк белән су ташу ярышлары да әлеге төргә якын. Кулларга су белән тулы чиләк яки иңгә көянтә асып мөмкин кадәр суны түкмичә беренче килергә кирәк.
Кыска дистанциядә йөгерү ярышлары да бик зур казаныш таба.
Кул көрәше – армреслинг ярышларын да уздыралар сабантуй бәйрәмендә.
Аркан тартыш ярышы да бик кызыклы. Аны ике ир-ат яки ике төркем үзара тартыша. Уртада билгеләнелгән сызыктан кем-кемне сөйрәп чыгара шул иң көчлесе.
Таяк тартыш дип аталган ярыш күбрәк балалар өчен уздырыла: ике малай аякларын терәшеп кара-каршы утыралар да таяк тарталар. Гомүмән, сабантуй бәйрәмендә балалар өчен уен-ярышларның киң мәйданы урнаштырыла. Һәр төр ярышта диярлек иң башта балалар, үсмерләр көч сынаша аннан соң гына зурлар мәйдан яулый.
Йомырка салынган кашыкны кабып йөгерү ярышы да бик кызык башкарыла. Авызларына кашык капкан бер төркем ир-ат, хатын кыз йөгереп мәйдан әйләнәләр. Кашыкка кул белән тияргә, йомырканы төшереп җибәрергә ярамый, ләкин беренче булып килеп җитәргә кирәк. Чөнки беренче килүчеләрне затлы бүләк көтә, ә калганар исә күкәйләрен генә тотып калалар.
Көрәш – кешенең батырлыгын, яшәү көчен, сугышчанлыгын сыный торган ярыш. Аны сабантуйларда гади генә «бил алышу» дип тә атасалар да, көрәшсез бер генә сабантуй да уздырылмый. Бәйрәмнең буеннан буена диярлек сузылган әлеге көч сынашуда абсолют батыр билгеләнә. Ул традицион бүләк – тәкә һәм кыйммәтле бүләк (суыткыч, телевизор шәһәр сабантуйларында хәтта автомобиль) белән бүләкләнә. Сабантуй батыры элек-электән иң көчле, иң чыдам, иң булдыклы ир-егет булып саналган: аның турында хәтта төрле такмаклар, җырлар җырлана.
Көрәш ярышын авыр гер күтәрү ярышлары дәвам итә. Монда да бары иң көчле ир егетләр генә көч сынаша ала.
Сабантуй шулай мәйданда ярышлар, сәхнәдә җыр-биюләр, кайткан кунаклар, балаларның концерт номерлары белән шау-гөр килеп ахырына якынлаша. Җыеннан халык әкерен генә авылга таба, урамнарга тарала, ләкин берәү дә өйләренә керергә ашыкмый. Капка төпләрендә күңелле итеп гармун тартып милли көй сузулары дәвам итә.
Бары авыл яшьләре генә кичке уенга әзерләнергә, хәл алырга, бизәнергә- төзәнергә дип зурлар, бала-чагалар арасыннан югала. Аларның кичке уеннары клуб тирәсендә бик күңелле кабатланмас яшьлек дәрте белән аңкып торган хисләргә уралып шаярып-көлеп уза. Көнозын көрәшләрдә көрәшкән, ярышларда катнашкан батырлар яшь кызлар белән танышып, кавышып киләчәккә вәгъдәләр куешалар.
Шулай итеп Сабантуй тормышның бар өлкәсенә дә ниндидер күтәренкелек өсти, ел буена җитәрлек шаян көч бирә.
Өстәмә рәсемнәр:
tazbash.ru
Национальный татарский праздник Сабантуй - презентация онлайн
Национальный татарский праздник Выполнила: студентка II курса з/о НХ-21 Аухадуллина Рамзия ХидиятулловнаИстоки празднования сабантуя уходят в глубокую древность и связаны с аграрным культом До конца XIX века сабантуй праздновали в весенне-летний период до начала пахоты после Празднование сабантуя в общих чертах было одинаковым, но имел ряд особенностей у различных этнографических групп башкир, татар и чувашей. К примеру, если у западных и юго-западных башкир сабантуй устраивали на следующий день после праздника , то у восточных проводился после.Что такое Сабантуй и какое значение он имеет для татар? Это праздник! Это — воистину всенародное увеселительное и одновременно спортивное мероприятие, в котором принимают участие не только профессиональные спортсмены, но и любые желающие, зачастую из числа многочисленных зрителей. Последнее обстоятельство создает забавные и веселые ситуации среди соревнующихся, атмосферу всеобщего участия , единения и, видимо, поэтому праздник Сабантуй является столь любимым среди татар , как, впрочем, и среди представителей других национальностей, участвующих в этом торжестве.татар, который не имеет точной даты празднования, но, как правило, проводится в прБлагословление Хазрата (муллы)Духовного управления мусульманСбор подарков (Бәйге җыю) Все на праздник наряжаются, Все на праздник собираются «Сабантуй» уж у ворот, Выходи скорей, народВсе подарки собраны пора и праздник начинатьЭтот праздник, возведенный в ранг государственного в Татарстане и близлежащем к нему Башкортостане, поначалу проходит в деревнях, других малых регионах, а затем завершается большим торжеством в столицах этих двух республик — в Казани и Уфе. Однако Сабантуй отмечается и на других территориях России и даже за рубежом, где имеются татарские диаспоры.Конные соревнования на татарском празднике Сабантуй являются своего рода «гвоздем программы». Однако современные Сабантуи разнообразием конных состязаний, к сожалению, не отличаются. А вот на древних степных Сабантуях они были весьма разнообразны.На Сабантуе вы можете увидеть большое количество разнообразных соревнований, в каждом из которых может участвовать и получить приз любой желающий. Среди них: Шатлыклар күңелебездә, Ал кояш – күгебездә, Килегез, дуслар, куннака, Сабантуй бүген бездә! Бой мешками, наполненными соломой У ребят сегодня радость Их веселья не унять. Все готовы нынче в праздник Свою удаль показать.Кто получит ценный приз? Шест - всё без обмана. Нет, свалился снова вниз, Не добыл барана!Внимание, внимание, Начинаем игры- соревнование. Ну давайте начинать, Кто желает поиграть Бег с ложками во рту(а в ложке -яйцо) Беги, беги, но не разбей!Вёдра, полные воды, Очень быстро пронеси Смех, улыбки, шутки пляс – Всё здесь это есть сейчас Бег с коромыслами и вёдрами полные воды....Есть за городом овраг, По нему иду я. Здесь веселье и размах, Краски Сабантуя!Победит, кто будет сильным, Смелым, ловким, удалым! Пригодиться здесь сноровка И отвага молодымБыстрый конь летит, как вихрь, Управляет им джигит, А чуть дальше, посмотри, На полянке – силачи! Женский и мужской армрестлингБить горшки? Какой пустяк! Вышел, крутанулся. Вот те раз - опять не так. Снова промахнулся!С закрытыми глазами-попрубуй отрежь и приз ты возьми!К нам пришёл сегодня праздник, Весельчак, батыр, проказник, Сабантуй, сабантуй, Пой, скачи, борись, танцуй!Какой праздник без призов и подарков... юные победители....Катыгы ды катыгы, төбендә бар алтыны! (ай да, кефир, ну, кефир- а на дне ведь алтын!золото)Веселится весь народ: Песни, юмор, пляски... Здесь гармошки, хоровод, Сабантуя краски!Снова песня зазвучала Подпевай ей и танцуй! Мы сегодня отмечаем Наш веселый Сабантуй!Шум веселья над полями, Веселись, батыр, ликуй! Всем народам дарит радость Славный праздник Сабантуй.Как без танцев и песен — Сабантуй!? Сабантуйда Кызларның күзендә очкыннар бии: Алар күңелен яшь көрәшчеләр били. Ә хатыннар, күз төшереп мәйданга, Елмаялар бары батыр калганга. Әбиләрнең күз карашы ник гамьле? Яшермичә жәллиләр җиңелгәнне. — когда я слушаю курай, то радость льется через край. Неприхотливыв и невелик курая песенный родник. Тростинку срежу я в лесу, домой с собою унесу. И только дуну в свежий срез, как зашумит весенний лес. И зажурчит наверняка, в ней мелодичная река. Держу курай... В родном краю я песни звонкие пою.Образцовый ансамбль татарского танца «Булгар» . Татарский народный танец танец «Чабата»(лапти)Ансамбль «Яшьлегем хэтирэсе» (народной вокальной студии «Сандугач»(Соловей)Образцовый ансамбль татарского танца «Булгар» танец крещенных татарА как праздник без гостей? Гости из Республики Татарстан.Здесь батыры и майдан. В общем, всё как надо. И на привязи баран: Лучшему — награда. А где БАТЫР?Батыр СабантуяВечерние гулянья — Кичке УенПрекрасны татарские песни, народные танцы, веселые игры, хорошие обычай и добрые традиции татарского народа. Татарский праздник Сабантуй начинает переростать свои национальные рамки. В современное время его уже называют не только праздником труда и веселья, но и татарским праздником дружбы народов, поскольку принять в нем участие могут представители любых народов многонациональной России.Спасибо за внимание!ppt-online.org
Праздник "Сабантуй" для начальных классов - Татарский язык - Родной язык
Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы
Азнакай муниципаль районы башкарма комитеты мәгариф бүлеге
Актүбә бистәсе 2 нче урта гомуми урта белем бирү мәктәбе
Сыйныфтан тыш чара
Сабантуй
Актүбә икенче урта мәктәбенең
татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Латыйпова Рәшидә Әюп кызы
2011 ел
Сабантуй
Соңгы елларда халыкның туган җиренә, милли мәдәниятенә игътибар көчәя бара. Бу исә балаларда кече яшьтән үк ана теленә, үз милләтенең традицияләренә мәхәббәт, ихтирам тәрбияләү ихтыяҗын да арттыра. Шушы максатта балалар бакчаларында, мәктәпләрдә элек-электән килгән милли бәйрәмнәрне билгеләп үтү дә зур әһәмияткә ия.
Милли бәйрәмнәр халыкны милли итеп берләштерә торган чараларның берсе. Аларда өлкәннәр дә теләп катнаша, алар кеше күңелендә озак саклана.
Сабантуй да әнә шулай хәтергә сеңеп кала торган бәйрәмнәрнең берсе.
С а б а н т у й
1 ай чамасы элек һәр сыйныфка Сабантуй өчен сөлгеләр, кулъяулыклар чигәргә кушыла. Татар милли бизәкләре белән сувенирлар әзерләнә. Бәйрәм үткәрәсе көнне колгага чиккән сөлгеләр, кулъяулыклар һәм башка әйберләр эленә. Бәйрәм башланганда уртага 1 кыз һәм 1 малай чыга.
Кыз:
Шатлыклар күңелебездә, Ал кояш күгебездә. Килегез, дуслар, кунакка Сабантуй бүген бездә.
Малай:
Җилферди чиккән сөлгеләр, Бүләкләр күбебездә. Көрәшик тә, узышыйк та: Сабантуй бүген бездә.
(Сабантуй җырын башкару.)
Халык көе Мөхәммәт Садри сүзләре
Сабан туе - хезмәт туе, Шатлык һәм бәхет туе, шул, Уйнап, биеп, җырлап, көлеп, Бәйрәм итик көн буе.
Шау - гөр килә киң болыннар, Кырлар һәм су буйлары, шул, Котлы булсын милләттәшләр, Ямьле Сабан туйлары!
Бәйрәм итик шатланышып, Туганнар, бергә – бергә, шул, Безнең бергә булуыбыз Китсен бөтен гомергә.
Алып баручы:
Кадерле, балалар, хөрмәтле кунаклар, хәерле көн! Без бүген татар халкының олы бәйрәме – Сабан туена җыелдык. Сабантуй ул – хезмәт бәйрәме. Сабантуй – ул дуслык бәйрәме. Сабантуй ул – һәркемнең көтеп алган изге бәйрәме! Котлы булсын Сабантуйлары! Кадерле балалар, кунаклар, сезгә тыныч балачак, ныклы сәламәтлек телим! Ал көннәрегез дә бүгенге кебек ямьле, күңелле булсын! Өстәлләребездә ризыклар мул булсын! Игенчеләр үстергән ипекәйнең кадерен белик!
Э.Мөэминова.
Сабантуй.
Сабантуй бәйрәме
Тора гел алыштан:
Ул көнне теләгән
Һәр кеше ярыша.
Иң элек батырлар
Көчләрен сынаша:
Кем калыр батырга
Бу көрәш-сынашта?!
Яшүсмер малайлар
Көрәшә иң элек.
Бабайлар да хәтта
Алалар җилкенеп.
Судьялар күзәтә,
Җиренә җиткереп.
Кешеләр торалар,
Кул чабып, көч биреп:
- Хәрәмләшмә, егет, алдашма!..
- Хәйләләп егарга маташа!..
- Биленнән урап тот, биленнән!..
Бирешмә!...
Егып сал, егып сал тиз генә!..
Һоп әйдә! Һоп!Һоп! Һоп!
- Молодец икәнсең – булдырдың!
- Ну, малай, шәп аста калдырды!..
- Егетнең асылы икәнсең, асылы!..
- Менә бит кем быел Сабантуй батыры.
Гөр килеп батырны
Чөяләр һавага.
Иң олы бүләкне
Бирәләр аңарга.
Иң матур сөлгене
Бәйлиләр биленә!
Зур, симез тәкәне
Салалар иңенә!
Чәчәккә күмелгәч тугайлар,
Июньнең иң матур көнендә
Болынның иң матур җиренә
Килегез Сабантуй күрергә!
Малай:
Сабан туе, Сабан туе, Шундый кызык, күңелле! Ник чыкмаска көрәшергә. Мин соң егет түгелме?
Егылсам да исем китми. Булыр еккан чаклар да... Бүген бәйрәм – Сабан туе Безнең туган якларда.
Батыр калу өчен әле Миңа бераз иртәрәк. Тик шулай да Сабан туен Үзем башлап җибәрәм.
(Мәйданга Камырша чыга)
Алып баручы:
Камырша, алай булгач, Сабир белән көрәшеп кара. Кайсыгыз җиңәр икән? Карап карыйк.
Камырша:
Яле көрәшик. Хәзер мин сине егып салам. (Көрәшәләр.Ш.Галиевның “Камырша” шигыре сәхнәләштерелә. Ш.Галиевның шигырьләр китабы)
Алып баручы:
Катнашалар: автор исеменнән берәү, Камырша, Сабир
Менә ичмасам, Тимершадан Камырша ясады бу Сабир. Эшләгән бала гына көчле булып үсә, шуны онытмагыз. (Көрәшне дәвам итеп башка укучыларны да көрәштерергә мөмкин. 2-3 пар). Көрәш тәмам. Ә хәзер мәйданны җырчыларга бирәбез.
(“Кояшлы ил” җырын башкару. Л.Батыркаева көе, Ә.Рәшитов шигыре))
(Мәйданга йөгерә-йөгерә Котбетдин белән Хөппетдин керә).
К-н: Минем арттан йөрмә дип әйттем бит инде.
Х- н: Кем кем артыннан йөри бит әле монда?
Алып баручы:
Туктагыз әле, сез кемнәр буласыз? Нигә тарткалашасыз? Бүген бездә Сабантуй, иң яхшысы үзегез белән таныштырыгыз.
Бергә:
Исәнмесез, балалар! Исәнмесез, кунаклар!
Х-н:
Алайса, таныш булыйк. Бу минем игезәк сыңарым - Котбетдин. Котыгыз алынмасын, үзе бик әйбәт ул. (Башыннан сыйпый.)
К-н:
Ә бу - минем җан дустым Хөппетдин. Хөппетдин, без дә Сабантуй карыйк әле.
Алып баручы:
Карап кына утырмагыз әле. Менә сезгә бау, аркан тартышыгыз.
К-н, Х-н:
Була ул! (Икесе аркан тартышалар.)
Алып баручы:
Әллә сез дә булышасызмы, балалар? (Балалар чыгалар, булышалар. Аннары 2-3 төркемне ярыштырырга мөмкин.)
К-н:
Х-н: Ә хәзер безнең биисе килә.
Алып баручы:
Сабантуй елга бер килә, Күңелле, олы бәйрәм. Нур өстенә нурлар иңсен, Биеп алыйк ичмасам.
(Татар халкының берәр күмәк биюе башкарыла. Х-н белән К-н дә биеп йөриләр. Бию ахырында шаулаша-шаулаша шамакайлар керәләр. Ә балалар үз урыннарына утыралар.)
1 шамакай:
Күршегезне көлдерегез, Үзегез дә көлегез! Көләч кеше озак яши, Таза була белегез.
2 шамакай:
Бүген кайгыру урынсыз Рәхәтләнеп көлегез. Тирә - юньдә уен - көлке, Мәзәк хәлләр күрегез. Көлке хәлдән көлә белү Бик файдалы, белегез!
3 шамакай:
Әйдәгез, бер рәхәтләнеп Шаярыгыз, көлегез. Рәхәтләнеп көлә белү Витамин ул, белегез! Көлегез, көлегез, Файдасы күп, белегез!
Бергә:
Исәнмесез, балалар! Котлы булсын Сабан туйлары!
Алып баручы:
Рәхмәт! Балалар, безнең бәйрәмгә шамакайлар килгәннәр. Әйдәгез әле, сез безгә капчык киеп йөгереп күрсәтегез. (Капчык киеп йөгерү. Башта шамакайлар, аннары балалар ярышалар.)
Шамакайлар:
Ә хәзер безгә балалар үз һөнәрләрен күрсәтсеннәр.(Утыралар)
Алып баручы:
Җыр - биюсез бер бәйрәм дә Узмый, шуны белегез. Балаларыбыз бик уңган, Концерт карап китегез.
( “Әйлән-бәйлән” җыры. Фуат Әбүбакиров музыкасы, Р.Миңнуллин сүзләре.)
Алып баручы:
Челтерәп аккан чишмәгә Суга дип килгән идем. Тиз генә әйләнеп өйгә Кайтырмын дигән идем.
(Бию.”Чишмә юлында”)
Алып баручы:
Җырлыйк әле, җырлыйк әле, Сабантуй бәйрәмендә. Җырның ертыгы юк диләр, Бирербез бүләген дә.
(Берәр җыр башкарыла.)
Алып баручы:
Татар халкы киң күңелле, Сый - хөрмәт һәрбер өйдә. Җыр һәм музыка ачыла, Без дә басыйк шул көйгә.
(Бию башкару.)
Алып баручы:
Сабантуй уеннарын дәвам итәбез.
Кашыкка салып күкәйне Йөгерегез тизрәк. Күрик әле, бу ярышта Кайсыгыз җитезрәк.
(Кашыкка күкәй салып йөгерү.Әгәр мөмкин булса, капчык белән сугышу үткәрергә була.)
Алып баручы:
Икегезгә ике капчык, Ягез әле, тотыгыз, Сабан туенда ярышып Сез дә бүләк алыгыз. (Уен.)
Алып баручы:
Менә сиңа сулы чиләк, Көянтә ал иңеңә, Йөгер тизрәк, иң алдан кил, Егыла гына күрмә. (Чиләк белән су ташу.)(Концерт номерлары :бию, җыр.)
Алып баручы:
Җырлыйк әле, җырлыйк әле, Җырлыйк тагын берәрне. Җырлап искә төшерәбез Бергә булган көннәрне.
Алып баручы:
Чүлмәк ватам, чүлмәк ватам, Ватып булырмы икән? Бүләккә бер чиккән яулык Алып булырмы икән? (Чүлмәк вату уены.)
Алып баручы:
Бие әле, бие әле, Биегәнең юк әле. Сине матур бии диләр, Биетеп карыйк әле. (Берәр ялгыз бию башкару.Концерт номерлары беткәч, бер укучы “Сабан туе” шигырен укый.)
Сабан туе
Күңелле сабан туйлары, Бүген бәйрәм, зур бәйрәм. Матур җырлар җырлый - җырлый Уйныйбыз әйлән - бәйлән.
Без җырлыйбыз Сабантуйда, Иң матур җырлар сайлап. Безнең җырга зәңгәр күктән Кошлар кушыла сайрап.
Күбәләкләр безнең белән Уйныйлар әйлән - бәйлән. Сабантуй күбәләкләр һәм
Кошлар өчен дә бәйрәм.
Әти - әниләребезгә Җыйдык чәчәк бәйләме. Матур булсын, ямьле булсын Сабан туе бәйрәме. (Бу шигырьне бәйрәм уртасында сөйләргә дә мөмкин.)
Алып баручы:
Менә, дуслар, көтеп алган Сабан туйлары да тәмам. Тагын бер елга сау бул, Сабан туе! Барыгызга да сәламәтлек телим. Киләсе елга да Сабан туйларында очрашырга язсын. Сау булыгыз, дуслар!
( “Матур булсын”җыры белән тәмамлау.)
Син дә җырла, матур егет, Син дә җырла, матур кыз. Матур булсын, матур булсын, Матур булсын бу тормыш.
Илебез кояшы балкый Якты булып көн саен. Якты булсын, якты булсын , Якты булсын көн саен.
Илебезнең халыклары Тыныч тормыш коралар, Тыныч булсын, тыныч булсын, Тыныч булсын дөньялар.
pedsovet.su
